Αρσακειάδες δασκάλες στα σχολεία τής Ανατολικής Θράκης και τής Μικράς Ασίας 

 

Ένας από τους ισχυρότερους συνδετικούς κρίκους τού Μικρασιατικού Ελληνισμού με τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία είναι οι νεαρές 18χρονες Αρσακειάδες δασκάλες που έσπευσαν να αναζητήσουν θέση στα σχολεία των ελληνικών κοινοτήτων τής Ανατολικής Θράκης και τής Μικράς Ασίας, μεταλαμπαδεύοντας το φως τής ελληνικής παιδείας στον εκεί Ελληνισμό. Γνωρίζοντας ότι οι Έλληνες τής Μ. Ασίας έδιναν πολύ μεγάλη σημασία στην ελληνική παιδεία, πολλές απόφοιτοι έρχονταν σε επαφή με εκπροσώπους των κατά τόπους Εκκλησιών ή τις Εφορείες των σχολείων κάθε περιοχής και διεκδικούσαν μια θέση στα σχολεία αυτά. Ήταν σίγουρες, εκ των προτέρων, ότι θα τύχουν μεγάλης εκτίμησης και υποδοχής από τα μέλη των εκεί κοινοτήτων. Από την άλλη πλευρά τού Αιγαίου, οι Μικρασιάτες Έλληνες επεδίωκαν να βρουν άξιες και ικανές δασκάλες να στελεχώσουν τα σχολεία τους, προκειμένου να προωθήσουν την ελληνική παιδεία στις περιοχές τους. Το δίπλωμα τής δασκάλας από το Σχολείο τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας αποτελούσε γι’ αυτούς εγγύηση, γι’ αυτό δεν δίσταζαν να απευθυνθούν στο ΔΣ τής ΦΕ ζητώντας να τους συστήσουν την καλύτερη δασκάλα. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι τα θέματα τής αμοιβής ή τού χρονικού διαστήματος που θα παρέμεναν στα σχολεία οι δασκάλες αυτές ήταν αποτέλεσμα προσωπικής τους συμφωνίας  με τις κατά τόπους Εφορείες. Φυσικά τα πράγματα ήταν αρκετά ρευστά και η καριέρα των περισσοτέρων αβέβαιη. Όμως οι Αρσακειάδες δασκάλες, όπως και όλοι οι δάσκαλοι που εργάστηκαν στα σχολεία αυτά τού Μείζονος Ελληνισμού, με αυτοθυσία και πατριωτισμό ανέλαβαν το έργο τής διαπαιδαγώγησης των νέων Ελλήνων τής Μ. Ασίας.

Όπως γράφει στο βιβλίο της «Μικρασιατικός Ελληνισμός και Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία 1836-1900» η Μαρία Ν. Βαϊάννη: «Ο εντοπισμός όμως και η καταγραφή των Αρσακειάδων που δίδαξαν σε ελληνικά μικρασιατικά σχολεία, μολονότι αποτελεί την σημαντικότερη συμβολή τής ΦΕ στα εκπαιδευτικά πράγματα τού Μικρασιατικού Ελληνισμού παρουσιάζει δυσκολίες ως προς τις άμεσες πηγές πληροφόρησης.»

Από το Αρχείο τής ΦΕ, τα Πρακτικά τού ΔΣ, τα Μητρώα προσωπικού και τα Πρακτικά των Γενικών Συνελεύσεων δεν μαθαίνουμε για τη σταδιοδρομία τους στα σχολεία τής Μικράς Ασίας. Τα Αρχεία των εκεί ελληνικών σχολείων δεν διασώθηκαν ή βρίσκονται σε σχολεία στην Τουρκία. Στα Γενικά Αρχεία τού Κράτους σώζονται κάποιοι κώδικες κοινοτήτων τής Μικράς Ασίας, αλλά δεν δίνουν πολλές πληροφορίες. Τα ονόματα που αναφέρονται παρακάτω βρέθηκαν σε κάποια από τις παραπάνω πηγές. Εν τούτοις, επειδή ο αριθμός των Μικρασιατισσών που αποφοίτησαν από το Αρσάκειο είναι κατά πολύ μεγαλύτερος, δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν όλες ή κάποιες από αυτές χρησιμοποίησαν το πτυχίο τους για να εργαστούν ως δασκάλες, κάτι που δεν αποκλείεται. Η προσφορά πάντως όλων, είτε έχει φτάσει το όνομά της σε εμάς είτε όχι, ήταν ουσιαστική, εθνική και ιστορική, αφού στους λεπτούς ώμους τους σήκωσαν το βάρος τής εκπαίδευσης των Ελλήνων τής Μικράς Ασίας.

Ακολουθούν τα ονόματα όσων διδασκαλισσών αποφοίτων τού Αρσακείου αναφέρονται σε κάποια από τις παραπάνω πηγές:

ΑΡΣΑΚΕΙΑΔΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ

«Ηλιοβασίλεμα στην Κωνσταντινούπολη». Έργο τού Αivazovsky. Wikipedia

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Ασπιώτου Παγώνη
Ήταν από τις πρώτες δασκάλες τού Ιωακειμείου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινουπόλεως. Πέθανε το 1933.

Αντωνιάδου Αγαθονίκη
Γεννήθηκε στη Σκύρο. Αριστούχος τού Αρσακείου, διετέλεσε διευθύντρια τού Αρσακείου Κερκύρας και το διάστημα 1895-1897 διευθύντρια στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο Κωνσταντινουπόλεως. Έγραψε πολλές παιδαγωγικές μελέτες και ποιήματα.  (--> Αρσακειάδες)

Ιωαννίδου-Παπαγγελή Χρυσούλα
Καταγόταν από την Αθήνα. Μετά την αποφοίτησή της από το Αρσάκειο έκανε παιδαγωγικές σπουδές στη Μασσαλία. Το διάστημα 1865-1868 διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου τού Αγίου Τάφου στην Κωνσταντινούπολη. Υπήρξε η πρώτη διευθύντρια τού Ιωακειμείου Παρθεναγωγείου από το 1882 έως το 1896. Η συμβολή της στην οργάνωση τού σχολείου ήταν σημαντική.

Κεχαγιά Καλλιόπη
Γεννήθηκε στην Προύσα το 1839. Σπούδασε στη σχολή Χιλλ και στο Αρσάκειο, από όπου και αποφοίτησε. Υπήρξε πολύπλευρη προσωπικότητα που σφράγισε με το έργο της τα εκπαιδευτικά πράγματα στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη τα τελευταία 30 χρόνια τού 19ου αι. Διετέλεσε διευθύντρια τού Ζαππείου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινούπολης και πρώτη Επόπτρια των Σχολείων τής ΦΕ.  (--> Εκπαίδευση στην Φ.Ε.) 

Κοντίδου Αικατερίνη
Αριστούχος Αρσακειάς με μετεκπαίδευση στη Γενεύη. Διηύθυνε το Παρθεναγωγείο τής Παλλάδος.

Μιχόγλου Ευφροσύνη
Δίδαξε στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο από το 1889-1890.

Νικολαΐδου Καλλιρρόη
Αρσακειάς με μετεκπαίδευση στο Παρίσι. Δίδαξε στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο το 1899-1900.

Σειρηνίδου Βικτωρία
Γεννήθηκε στο Ζιντζί Ντερέ ή την Καισάρεια τής Καππαδοκίας.

Σκορδέλη Ασπασία
Γεννήθηκε στη Φιλιππούπολη. Τελείωσε το Αρσάκειο το 1886. Μιλούσε Γαλλικά και Γερμανικά. Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Σταυροδρομίου από το 1912 έως τού 1923  Στη συνέχεια διεύθυνε την Οικοκυρική Σχολή τού Αρσακείου Ψυχικού (-->Σχολεία της Φ.Ε.)

Στάμπα Υπατία
Η Αρσακειάδα Υπατία Στάμπα ήταν γλωσσομαθής και είχε μετεκπαιδευτεί στην Αγγλία. Το 1890-1891 ήταν διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου «Παλλάς» στην Κωνσταντινούπολη.

Τρανού Ελένη
Καταγόταν από τη Σμύρνη. Δίδαξε στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο Κωνσταντινουπόλεως.

Τριανταφυλλίδου Άννα
Γεννήθηκε το 1876 στις Σέρρες. Σπούδασε στο Αρσάκειο. Εργάστηκε μέχρι το 1900 στο Ζάππειο Κωνσταντινουπόλεως, όπου διετέλεσε και διευθύντρια τού Νηπιαγωγείου. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα δραστηριοποιήθηκε στον εκπαιδευτικό, τον κοινωνικό και τον πολιτιστικό τομέα.

                                                                                     

ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ

Ο Ναός τού Αγίου Γεωργίου στην Αδριανούπολη. Wikipedia

Αντωνιάδου Ευφροσύνη
Διετέλεσε διευθύντρια τού Ζαππείου Παρθεναγωγείου Aδριανουπόλεως.

Αποστολίδου Ευφροσύνη
Δίδαξε στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο Αδριανουπόλεως.

Βουγάτσου Θεοδώρα
Διετέλεσε διευθύντρια τού Ζαππείου Παρθεναγωγείου Αδριανουπόλεως.

Σιγανού-Παρρέν Καλλιρρόη
Γεννήθηκε στην Κρήτη. Σπούδασε στο Αρσάκειο. Διετέλεσε διευθύντρια τού Ροδοκανακείου Παρθεναγωγείου τής Οδησσού και τού Ζαππείου Παρθεναγωγείου Αδριανουπόλεως. Ηγήθηκε τού φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα και ήταν η πρώτη γυναίκα δημοσιογράφος.(-->Αρσακειάδες)

 

ΜΑΚΡΑ ΓΕΦΥΡΑ

Η Μακρά Γέφυρα τού ποταμού Εργίνη, η οποία εκτός από τον ποταμό καλύπτει και έκταση βάλτων. Βρίσκεται κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Aπό γκραβούρα τού 19ου αι.

Σιναπίδου Μαρία

 

ΕΠΑΡΧΙΑ ΔΕΡΚΩΝ

Άποψη τής λίμνης των Δέρκων. Wikimapia

Κυφιώτου Ελένη
Νηπιαγωγός, δούλεψε σε πολλά σχολεία τής επαρχίας Δέρκων από το 1883 έως το 1890

 

ΑΡΣΑΚΕΙΑΔΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

 

ΣΜΥΡΝΗ

Άποψη τής Σμύρνης. Η προκυμαία. Wikipedia

Αρνού Ευρυδίκη
Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε στο Ομήρειο Παρθεναγωγείο.

Κοντίδου Αικατερίνη
Αριστούχος τού Αρσακείου μετεκπαιδευμένη στη Γενεύη. Δίδαξε στα Παρθεναγωγείο τού Μπουτζά, τού Μπουρνόβα και των Βουρλών.

Κάρτ ποστάλ όπου απεικονίζεται η παραλία τής Σμύρνης. Ξεχωρίζει το καμπαναριό τής Αγίας Φωτεινής. 

Λαιλίου-Τζανή Σαπφώ
Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Φοίτησε στο Αρσάκειο. Μαζί με τον σύζυγό της Ιωσήφ Μάγνη ίδρυσαν ιδιωτικό παρθεναγωγείο στη Σμύρνη, το οποίο έγινε πολύ γνωστό στα πρώτα χρόνια τής λειτουργίας του. Αργότερα διετέλεσε διευθύντρια τού Κεντρικού Παρθεναγωγείου Σμύρνης.

Λουίζου Ελένη
Εμβληματική φυσιογνωμία τής εκπαίδευσης τού Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο και μετεκπαιδεύτηκε 3 χρόνια στην Ευρώπη. Υπήρξε η πρώτη και μοναδική διευθύντρια τού Ομηρείου Παρθεναγωγείου Σμύρνης. (-> Αρσακειάδες)

Λουίζου Μαρία
Δίδαξε στο Ομήρειο Παρθεναγωγείο.

Λουτράρη Μαρία
Στα πεπραγμένα τής Συνέλευσης τής 13ης Νοεμβρίου 1846 τής ΦΕ αναφέρεται ότι διορίστηκε στη Σμύρνη.

Σειρηνίδου Βικτωρία
Γεννήθηκε στο Ζιντζί Ντερέ ή την Καισάρεια τής Καππαδοκίας.

Σπετσιώτου Ζαφειρία
Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου τής Αγίας Φωτεινής.

Παπαδάκη Χρυσάνθη
Γεννήθηκε το 1855 στο Αϊδίνι. Σπούδασε στο Αρσάκειο. Εκτός από το πτυχίο τής δασκάλας απέκτησε και το πτυχίο τής πρωτοεισαχθείσης τότε μεθόδου τού νηπιαγωγού. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στη Θεσσαλονίκη. Το 1873 ίδρυσε στη Σμύρνη το «Ελληνικόν Σχολείον» και το πρώτο Νηπιαγωγείο. Σε αυτό ακολουθούσε πιστά το πρόγραμμα που εφαρμοζόταν στο Αρσάκειο. Η κοινωνία τής Σμύρνης σεβάστηκε το έργο της και εξετίμησε τις προσπάθειές της για την παιδεία στη Σμύρνη.

Παπαεμμανουήλ Ελισσάβετ
Σύμφωνα με έκθεση τού επιθεωρητή Γεωργίου Ρωγδιανού για τα ιδιωτικά σχολεία στη Σμύρνη, που συντάχθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1921, δίδαξε στο «Λύκειο Παπαεμμανουήλ» στη Σμύρνη.

Ψιμιλοπούλου Κωνσταντίνα
Γεννήθηκε στη Σμύρνη. Φοίτησε στο Αρσάκειο με οικονομική διευκόλυνση τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Δίδαξε στο «Ελληνικόν Σχολείον» τού Ν. Αρώνη στη Σμύρνη.

 

ΑΜΙΣΟΣ

Άποψη τής πόλεως τής Αμισού (Σαμψούντας) τού Πόντου, όπως απεικονίζεται σε παλαιό επιστολικό δελτάριο. .

Αδελφές Μιχαλακοπούλου
Δίδαξαν στο Παρθεναγωγείο Αμισού (Σαμψούντας) τού Πόντου η μία Ραπτική και η άλλη Μουσική.

 

ΑΤΤΑΛΕΙΑ

Η Πύλη τού Αδριανού στην Αττάλεια. Wikipedia

Πέτσου Ευαγγελία
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Διετέλεσε επί 3 χρόνια διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου τής Αττάλειας.

 

ΠΡΟΥΣΑ

Η Πύλη τού κάστρου τής Προύσας. Wikipedia

Κοντίδου Αικατερίνη
Αριστούχος τού Αρσακείου, μετεκπαιδευμένη στην Ευρώπη, δίδαξε στο Ευγενίδειο Παρθεναγωγείο Προύσας.

 

ΚΥΔΩΝΙΕΣ (ΑΪΒΑΛΙ)

Άποψη τής πόλεως των Κυδωνιών (Αϊβαλί), όπως απεικονίζεται σε παλαιό επιστολικό δελτάριο. 

Νεοχωρήτου Μαρία
Σε έκθεση τού επιθεωρητή Ασκητόπουλου τής 12ης Δεκεμβρίου 1920 αναφέρεται ότι ήταν διευθύντρια στο Παρθεναγωγείο Άνω Συνοικιάς Κυδωνιών.

Σαριβαξεβάνη Μαριάνθη
Γεννήθηκε στις Κυδωνίες. Σπούδασε στο Αρσάκειο, οικότροφη στο Εσωτερικό Διδασκαλείο, από το οποίο αποφοίτησε το 1891. Διετέλεσε διευθύντρια τού Κεντρικού Παρθεναγωγείου Κυδωνιών.

 

ΖΙΝΤΖΙ-ΝΤΕΡΕ (Φλαβιανά)

Η Ροδοκανάκειος Ιερατική Σχολή στα Φλαβινά Καισαρείας. Αρχείο Ένωσης Ζιντζίντερε-Φλαβιανών Καππαδοκίας

Σειρηνίδου Βικτωρία
Γεννήθηκε στο Ζιντζί Ντερέ ή την Καισάρεια τής Καππαδοκίας. Δίδαξε στο Παρθεναγωγείο των Φλαβιανών.

 

ΑΔΡΑΜΥΤΙΟ

Γκραβούρα με την είσοδο τού λιμένος τού Αδραμυτίου. Πρόκειται πιθανότατα για φανταστική απεικόνιση. Wikipedia.

Κοντίδου Αικατερίνη
Αριστούχος τού Αρσακείου μετεκπαιδευμένη στη Γενεύη. Δίδαξε σε πολλά σχολεία στη Μικρά Ασία.

Λουίζου Ελένη
Η εμβληματική αυτή μορφή τής ελληνικής εκπαίδευσης στη Μικρα Ασία ξεκίνησε την καριέρα της στο σχολείο τού Αδραμυτίου

Σπυρίδωνος Μαρία
Το 1881 και επί 2 χρόνια ήταν διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου τού Αδραμυτίου.

 

ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ

Κάρτ ποστάλ τής εποχής όπου απεικονίζεται η πόλη τής Κερασούντας.

Σπίνου Δήμητρα
Απόφοιτος τού Αρσακείου. Γύρω στα 1900 ήταν διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Κερασούντος.

 

ΜΕΡΣΙΝΗ

Επιστολικό δελτάριο στο οποίο απεικονίζεται το λμάνι τής Μερσίνης.

Ζουμπουλάκη Ελένη
Γεννήθηκε στη Μερσίνα το 1885. Δίδαξε από το 1907 ώς το 1920 στο Μαυρομάτειο Παρθεναγωγείο Μερσίνης.

 

ΣΠΑΡΤΗ ΠΙΣΙΔΙΑΣ

Άποψη τής Σπάρτης τής Πισιδίας όπως είναι σήμερα. Wikipedia.

Ιορδάνου Ευθαλεία
Καταγόταν από τη Σπάρτη τής Πισιδίας. Φοίτησε στο Αρσάκειο και επέστρεψε στα σχολεία τής πατρίδας της όπου και δίδαξε. Για την προσφορά της η Δημογεροντία Σπάρτης Πισιδίας έστειλε ευχαριστήριο έγγραφο στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία.

Ουλκέρογλου Ευθαλία
Γεννήθηκε στη Σπάρτη τής Πισιδίας. Σπούδασε με υποτροφία τής Κοινότητας στο Αρσάκειο και από το 1902 ώς το 1922 δίδαξε στο εκεί σχολείο. Ο Χ. Σαπουντζάκης γράφει γι’ αυτήν: «Περίφημη δασκάλα που άφησε εποχή για το έργο της και μετά την καταστροφή σε σχολεία τής Νέας Ιωνίας».

Σεραφείμ ή Σεραφετεινίδου Μελπομένη
Γεννήθηκε το 1866 στη Σπάρτη Πισιδίας. Σπούδασε στο Αρσάκειο ως υπότροφος τής Κοινότητος. Το διάστημα 1889-1922 δίδαξε σε πολλά σχολεία τής Μικράς Ασίας. Ο Χαρ. Σαπουντζάκης στο έργο του «Η Ελληνική Παιδεία στη Σπάρτη Πισιδίας» αναφέρει ότι «ήταν άριστα καταρτισμένη δασκάλα με ήθος και ευσυνειδησία. Αυστηρή και επιβλητική, κράτησε επάξια όλα τα χρόνια ώς το 1922 τη διεύθυνση τού Παρθεναγωγείου, για λίγο διάστημα δε και τη διεύθυνση όλων των σχολείων στα τραχιά χρόνια μετά τον σεισμό τής Σπάρτης το 1914 και την ταυτόχρονη κήρυξη τού Α΄ Παγκοσμίου πολέμου».

 

ΦΙΛΑΔΕΦΕΙΑ

Ο Ναός τού Αγ. Ιωάννη στη Φιλαδέλφεια. Wikipedia

Καμπιέζου Χαριστώ
Καταγόταν από τη Σύρο. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο το 1877. Δίδαξε στο Θεολόγειο Παρθεναγωγείο Φιλαδελφείας από το 1878 έως το 1893 και στο Παρθεναγωγείο Αξαρίου από το 1905 έως το 1919.

Μακρυγιαννοπούλου Άννα
Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα τού Πηλίου το 1860. Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε σε παρθεναγωγεία πολλών Μικρασιατικών πόλεων (Σωκιών, Φωκαίας, Ναζλή, Οδεμησίου και Φιλαδελφείας). Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Περγάμου. Με την ευρύτητα των αντιλήψεών της κατόρθωσε να πείσει την Εφορεία των σχολείων τής Περγάμου να δημιουργήσει μεικτό σχολείο, στο οποίο εκείνη πρώτη έστειλε την κόρη της.

 

ΑΞΑΡΙΟ - ΘΥΑΤΕΙΡΑ

Αρχαιολογικός χώρος Θυατείρων. Το τείχος των Θυατείρων. Η ονομασία Αξάριον προέρχεται από την τουρκική Αkhisar.  Wikipedia

Καμπιέζου Χαριστώ
Καταγόταν από τη Σύρο. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο το 1877. Δίδαξε στο Θεολόγειο Παρθεναγωγείο Φιλαδελφείας από το 1878 έως το 1893 και στο Παρθεναγωγείο Αξαρίου από το 1905 έως το 1919.

 

ΣΩΚΙΑ

Σώκια. Γενική άποψη από τον Βορρά. Πόλη στις όχθες τού ποταμού Μαιάνδρου, κάτω από την αρχαία Πριήνη. Από παλαιό επιστολικό δελτάριο. 

Μακρυγιαννοπούλου Άννα
Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα τού Πηλίου το 1860. Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε σε παρθεναγωγεία πολλών Μικρασιατικών πόλεων (Σωκίων, Φωκαίας, Ναζλή, Οδεμησίου και Φιλαδελφείας). Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Περγάμου. Με την ευρύτητα των αντιλήψεών της κατόρθωσε να πείσει την Εφορεία των σχολείων τής Περγάμου να δημιουργήσει μεικτό σχολείο, στο οποίο εκείνη πρώτη έστειλε την κόρη της.

 

ΝΑΖΛΙ - ΛΥΓΔΑ

Οικία στα Λύγδα τής Μικράς Ασίας. Σήμερα ονομάζεται Ναζλί και βρίσκεται στον Νομό Αϊδινίου. Mikrasiatis Gr.

Μακρυγιαννοπούλου Άννα
Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα τού Πηλίου το 1860. Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε σε παρθεναγωγεία πολλών Μικρασιατικών πόλεων (Σωκίων, Φωκαίας, Ναζλή, Οδεμησίου και Φιλαδελφείας). Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Περγάμου. Με την ευρύτητα των αντιλήψεών της κατόρθωσε να πείσει την Εφορεία των σχολείων τής Περγάμου να δημιουργήσει μεικτό σχολείο, στο οποίο εκείνη πρώτη έστειλε την κόρη της.

 

ΟΔΕΜΙΣΙΟΝ

Το Οδεμήσιο όπως είναι σήμερα. Από την εφημερίδα "Πολιτικά Λέσβου". 

Μακρυγιαννοπούλου Άννα
Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα τού Πηλίου το 1860. Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε σε παρθεναγωγεία πολλών Μικρασιατικών πόλεων (Σωκίων, Φωκαίας, Ναζλή, Οδεμησίου και Φιλαδελφείας). Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Περγάμου. Με την ευρύτητα των αντιλήψεών της κατόρθωσε να πείσει την Εφορεία των σχολείων τής Περγάμου να δημιουργήσει μεικτό σχολείο, στο οποίο εκείνη πρώτη έστειλε την κόρη της.

 

ΛΙΒΙΣΙ

Το μαρτυρικό Λίβισι όπως είναι σήμερα, "πόλη  φάντασμα", αφού  δεν ξανακατοικήθηκε μετά την αποχώρηση των Ελλήνων κατοίκων της το 1922-23.  Bημαgazino, 2014.

Καρακάς Ελένη
Γεννήθηκε στο Βουρδούριο τής Μ. Ασίας. Κατόπιν αιτήσεως τής Εφορείας των Σχολείων Μάκρης Λιβισίου, φοίτησε στο Αρσάκειο με μειωμένα δίδακτρα και με την υποχρέωση να επιστρέψει και να διδάξει στην ιδιαίτερη πατρίδα της.

 

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

Άποψη τής Τραπεζούντας από τη θάλασσα. Eύξεινος Λέσχη Βεροίας

Καρυοφύλλου Μαριγώ
Στην έκθεση πεπραγμένων τής Συνέλευσης τής ΦΕ τής 13ης Νοεμβρίου 1846 διαβάζουμε ότι δίδαξε στην Τραπεζούντα.

Σπίνου Δήμητρα
Απόφοιτος τού Αρσακείου, γύρω στα 1900 ήταν διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Κερασούντος. Δίδαξε και στην Τραπεζούντα.

                                                                                                

ΣΙΝΑΣΟΣ

Άποψη τής Σινασού σήμερα. Wikipedia

Κωνσταντίνου Ελένη

Κωνσταντίνου Παναγιώτα
Δίδαξαν στο Παρθεναγωγείο Σινασού Καππαδοκίας από το 1874 έως το 1877, ύστερα από πρόσκληση τής Κοινότητος Σινασού.

Παπανδρέου Ελένη
Απόφοιτος τού Αρσακείου, εργάστηκε ως «ανωτέρα διδάσκαλος» στο Παρθεναγωγείο τής Σινασού Καππαδοκίας.

Χαραλάμπους Ελένη
Η Αρσακειάς Ελένη Χαραλάμπους δίδαξε το διάστημα 1872-1874 στο Παρθεναγωγείο Σινασού Καππαδοκίας. Ο Αρχέλαος Σαραντίδης στο βιβλίο του για τη Σινασό γράφει: «Κατά το 1872 συνέστη κατά πρώτον Παρθεναγωγείον εν Σινασώ καταρτισθέν υπό τής εξ Αθηνών ελθούσης αποφοίτου τού Αρσακείου Ελένης Χαραλάμπους».

 

ΦΩΚΑΙΑ

Άποψη τής πόλεως τής Φώκαιας. Από το βιβλίο τού Felix Sartiaux "Γεγονότα της Φώκαιας 1914".

Μακρυγιαννοπούλου Άννα
Γεννήθηκε στην Τσαγκαράδα τού Πηλίου το 1860. Αριστούχος τού Αρσακείου, δίδαξε σε παρθεναγωγεία πολλών Μικρασιατικών πόλεων (Σωκίων, Φωκαίας, Ναζλή, Οδεμησίου και Φιλαδελφείας). Διετέλεσε διευθύντρια τού Παρθεναγωγείου Περγάμου. Με την ευρύτητα των αντιλήψεών της κατόρθωσε να πείσει την Εφορεία των σχολείων τής Περγάμου να δημιουργήσει μεικτό σχολείο, στο οποίο εκείνη πρώτη έστειλε την κόρη της.

ΠΕΡΓΑΜΟΣ

Η αρχαία πόλη τής Περγάμου. Wιkipedia

Οικονομίδου Ανθίππη
Δίδαξε στη Δημοτική Σχολή Θηλέων Περγάμου.

Πολυχρονάκη Μαρία
Ήταν αριστούχος τού Αρσακείου. Σύμφωνα με την έκθεση τού επιθεωρητή Κοσμά Μιχαηλίδη (9/12/20), δίδαξε στη Δημοτική Σχολή Θηλέων Περγάμου.

 

ΜΑΓΝΗΣΙΑ

Η Μαγνησία τού Σιπύλου, σήμερα Μανίσα, από το βιβλίο "Με το βλέμμα των περιηγητών 15ος-20ος αι.". Βause Ewald

Οικονομίδου Φωτεινή                                                                                                                                               Δίδαξε στο Δίδαξε στο Βεζυρόγλειο Παρθεναγωγείο Μαγνησίας. Ο επιθεωρητής Κοσμάς Μιχαηλίδης σε έκθεσή του στις 20/12/1921 έγραφε: «εκ δε των διδασκαλισσών υπερέχει από επαγγελματικής μορφώσεως και διδακτικής ικανότητος η δεσποινίς Οικονομίδου, απόφοιτος τού Αρσακείου». Η Μαγνησία (Μανίσα) βρίσκεται στη Δ. Τουρκία, στη θέση που στην αρχαιότητα βρισκόταν η Μαγνησία τού Σιπύλου, αιολική αποικία των κατοίκων τής Θεσσαλικής Μαγνησίας.

 

ΝΕΒ-ΣΕΧΙΡ

Η Νεάπολη των Ελλήνων είναι σήμερα το Νέβσεχιρ. Από παλαιό επιστολικό δελτάριο.

Οικονομοπούλου Ελένη
Σε σχετικά Πρακτικά τής «Εν Καππαδοκία Νεαπολέως Φιλεκπαιδευτικής Λέσχης Βασιλειάδος» αναφέρονται οι ενέργειες τού «Αγίου Καισαρείας Ευσταθίου Κλεοβούλου προς τον εν Αθήναις κύριον Λέοντα Μελάν» σχετικά με «την εξεύρεσιν νηπιαγωγού ικανής να εκπαιδεύσει» τα παιδιά τής περιοχής. Ο πρόεδρος τότε τής ΦΕ έστειλε την Ελένη Οικονομοπούλου, απόφοιτο τής προτύπου σχολής Νηπιαγωγών τού Αρσακείου, στην καππαδοκική πόλη Νέβσεχιρ (Νεάπολη).

 

ΜΑΚΡΗ

Άποψη τής πόλεως τής Μάκρης από παλαιό επιστολικό δελτάριο 

Το λιμάνι τής Μάκρης το 1927. Από το βιβλίο τής Ρένας Βελισσαρίου "Όσα σάρωσε η θύελλα". 

Ζαμπάκη Μαρία
Ήταν από τη Μάκρη τής Μικράς Ασίας. Κατόπιν αιτήσεως τής Εφορείας των σχολείων Μάκρης και Λιβισίου φοίτησε στο Αρσάκειο με μειωμένα δίδακτρα και την υποχρέωση να διδάξει στην πατρίδα της.

Παπαθανασίου-Παπαντωνίου Δέσποινα
Γεννήθηκε στη Μάκρη τής Λυκίας. Σπούδασε στο Αρσάκειο με υποτροφία τού Συλλόγου «Ανατολή και αποφοίτησε με «άριστα» το 1907. Επέστρεψε στην πατρίδα της, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση τού νέου σχολείου τής πόλης. Ήταν η τελευταία δασκάλα τού Παρθεναγωγείου τής Μάκρης. Παρά τους διωγμούς των Τούρκων ανέπτυξε εθνική δράση διδάσκοντας κρυφά, στο σπίτι της, με κίνδυνο τής ζωής της τη γλώσσα των προγόνων τους.Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα συνέχισε να εργάζεται ως δασκάλα στην αρχή στη Τζια και αργότερα στη Νέα Ιωνία.(-->Μικρασιατικά)

Παπαϊωάνου-Μαυρομιχάλη Φωτεινή
Καταγόταν από τη Σύμη. Δίδαξε στο Παρθεναγωγείο Μάκρης πριν από το 1910.

 

Παναγιώτα Ατσαβέ
φιλόλογος ‒ ιστορικός

 

• Το κείμενο βασίστηκε σε πληροφορίες από το Αρχείο τής ΦΕ και στα βιβλία τής Μαρίας Βαϊάννη «Μικρασιατικός Ελληνισμός και Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία» (Α΄ +Β΄ τόμος), τού Χρ. Σολομωνίδη «Η παιδεία στη Σμύρνη», τού Αρχέλαου Σαραντίδη και τού Χαρ. Σαπουντζάκη τα οποία αναφέρονται στο κείμενο και στον τόμο «Η εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία, 160 χρόνια Παιδείας».