Tα ιδρυτικά μέλη τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας

(Μέρος Α΄)

 

Στα «Πρακτικά των Συνεδριάσεων τού Διοικητικού Συμβουλίου και των Συνελεύσεων τής εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, υπό την προστασία τής Μεγαλειοτάτης Βασιλίσσης τής Ελλάδος» 1844, σελ. 63, αναφέρονται τα ονόματα των 73 ιδρυτικών μελών τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Μια προσεκτική ματιά στη ζωή και τη δραστηριότητά τους θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε ποια ήταν η αιτία που ώθησε τους ανθρώπους αυτούς να ενισχύσουν την ιδέα τού Ιωάννη Κοκκώνη παραμερίζοντας, έστω και προσωρινά, τις οποιεσδήποτε προσωπικές τους φιλοδοξίες και τις αντιπαλότητες τού παρελθόντος και συνεργάστηκαν συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην αναγέννηση τού έθνους.

 

Θεόδωρος Μανούσης

Ο εθνικός ευεργέτης και ιστορικός Θεόδωρος Μανούσης γεννήθηκε στη Σιάτιστα τής Δ. Μακεδονίας το 1793.Ο πατέρας του ήταν πλούσιος έμπορος και τον έστειλε να σπουδάσει στη Βουδαπέστη, όπου πήρε και τις πρώτες βάσεις τής κλασικής παιδείας με δάσκαλο τον λόγιο Γεώργιο Ζαβίρα. Το 1808, μετά τον θάνατο των γονιών του, κατέφυγε στη Βιέννη , κοντά σε έναν θείο του μεγαλέμπορο. Εκεί ασχολήθηκε με το εμπόριο, αλλά συγχρόνως επιδόθηκε με πάθος στη μελέτη και την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Παράλληλα είχε την ευκαιρία να συνδεθεί με λόγιους τής εκεί ελληνικής παροικίας, όπως ήταν ο Θεόκλητος Φαρμακίδης και ο Άνθιμος Γαζής. Διετέλεσε μάλιστα μαζί του πρόεδρος τού «Λογίου Ερμή». Υπήρξε μελετητής τού Γερμανού φιλοσόφου Χέντερ και μέσα από τις ιδέες του ο Μανούσης κατάλαβε την καθοριστική σημασία τής λαϊκής δημιουργίας για τη διατήρηση τής διαχρονικής ενότητας κάθε λαού, γι’ αυτό και επιδόθηκε στη συλλογή και τη διάδοση ελληνικών δημοτικών τραγουδιών. Το 1840 μάλιστα ο ίδιος ο Μανούσης δημοσίευσε ανώνυμα στον «Ερανιστή» δύο άρθρα «Περί των ασμάτων του λαού εις τους αρχαίους Έλληνας» και «Περί των παροιμιών των αρχαίων Ελλήνων», στα οποία είναι εμφανής η επίδραση τού Χέντερ στη σκέψη του. Τη μόρφωσή του συμπλήρωσε στο πανεπιστήμιο της Λειψίας και του Γκαίττιγκεν ( 1819-1821).

Μετά το ξέσπασμα τής ελληνικής Επαναστάσεως αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα, κάτι που του απαγόρευσαν οι αυστριακές αρχές. Έτσι παρέμεινε στη Βιέννη, όπου συνελήφθη και φυλακίστηκε για την έντονη πατριωτική του δράση. Το 1828 πήρε διαβατήριο και ταξίδεψε στην Ιταλία, όπου για 2 χρόνια σπούδασε Ιατρική στην Πίζα και Αρχαιολογία και Ιστορία Τέχνης στη Ρώμη. Το 1835 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα, όπου διορίστηκε αρεοπαγίτης, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1843. Την ίδια περίοδο διετέλεσε βασιλικός επίτροπος στην Ιερά Σύνοδο.

Ήταν ο πρώτος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου εκτάκτως δίδαξε και το μάθημα τής Πολιτειογραφίας [περιγραφή και σύγκριση πολιτευμάτων αρχαίων λαών] και αργότερα τής Γενικής Ιστορίας. Διετέλεσε επίσης πρύτανης τού Πανεπιστημίου (1845-1846) και κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής (1849-1850). Το 1848 το όνομα τού Μανούση συνδέθηκε με την φοιτητική αναταραχή που έγινε γνωστή με το όνομα «Μανουσιακά» ή «Μανούσεια». Η εφημερίδα «Αιών» παρουσίαζε σε δημοσίευμα τον καθηγητή ως υπονομευτή των θρησκευτικών πεποιθήσεων των ακροατών του, επειδή δεν εκφραζόταν με τον προσήκοντα σεβασμό για τον κλήρο. Προκλήθηκαν διαδηλώσεις, ωστόσο η θέση του Μανούση δεν κλονίστηκε. Πέθανε το 1858. Με τη διαθήκη του διέθεσε τη σημαντικότατη περιουσία του σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

 

Ιωάννης Σωμάκης

Ο Ιωάννης Σωμάκης γεννήθηκε το 1794 στο Χαλκί τής Ηπείρου. Πήρε μέρος στον αγώνα για την απελευθέρωση τού έθνους. Έγινε πρόεδρος τού Αρείου Πάγου, διετέλεσε σύμβουλος και μέλος πολλών επιστημονικών Συλλόγων, όπως τής Αρχαιολογικής Εταιρείας από το 1848-1854, και ιδρυτικό μέλος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Πέθανε το 1854.

 

Δημήτριος Ν. Φωτίλας

Ο Δημήτριος Ν. Φωτίλας καταγόταν από τη Λάρισα. Ήταν γνωστός ελληνιστής και γεωγράφος, δραστήριο μέλος τής Ελληνικής Εταιρείας τού Παρισιού. Παρακολούθησε Μαθηματικά στο College de France, στη Sorbonne και στο Αténée. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα ασχολήθηκε με τη συγγραφή διδακτικών εγχειριδίων για τους μαθητές. Έγραψε την «Εγκυκλοπαίδεια Κορασίων εις 20 τομίδια, εκδοθείσα κατ’ έγκρισιν τής τού Χριστού Μ. Εκκλησίας», που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από το τυπογραφείο Λαζαρίδη (185-1852). Το βιβλίο περιελάμβανε Ελληνικά Μαθήματα Α-Δ έτους, Ονομαστικό, Βοηθό των μητέρων και σύνοψη από Αριθμητική, Γεωμετρία, Επιπεδομετρία, Στερεομετρία και Πειραματική Φυσική. Κατά τις αρχαιρεσίες τού 1840 εξελέγη Γραμματέας τής Φ.Ε., αφού πήρε 18 ψήφους περισσότερες από τον Ι. Κοκκώνη. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το 1849. Αυτό σημαίνει ότι ανήκε στην ομάδα που αντιπολιτεύτηκε τον Κοκκώνη και έγινε αιτία να μην επανεκλεγεί στο Δ.Σ. τής Φ.Ε. Στα αρχεία τής Φ.Ε. αναφέρεται ως πάρεδρος τού Αρείου Πάγου.

 

Ιωάννης Ψαράς

Ο Ιωάννης Ψαράς γεννήθηκε στην Κέα το 1804. Εργάστηκε σε όλους τους τομείς τής εκπαίδευσης. Διετέλεσε εκπαιδευτής, σχολάρχης, γυμνασιάρχης και ελληνοδιδάσκαλος. Το 1837 έγινε καθηγητής Πανεπιστημίου. Ήταν ιδρυτικό μέλος τής Φ.Ε. και διετέλεσε μέλος τού Δ.Σ. της από το 1850 μέχρι το 1855. Στα αρχεία τής Φ.Ε. αναφέρεται ως καθηγητής.

 

Χρίστος Βάφας

Ο Χρίστος Βάφας γεννήθηκε στο Συρράκο τής Ηπείρου το 1804. Σπούδασε στην Ακαδημία τής Κέρκυρας υπό την προστασία τού λόρδου Γκίλφορντ. Διακρίθηκε στις σπουδές του, γι’ αυτό και παρέμεινε και δίδαξε στην Ακαδημία. Τον χαρακτήριζε η υπομονή και η αφιλοκέρδεια. Όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα ήρθε στην Αθήνα και μαζί με τον Γεώργιο Γεννάδιο δίδαξε στο Α΄ Γυμνάσιο τής Αθήνας μέχρι το 1852. Είναι προφανές ότι ο Γ. Γεννάδιος ήταν αυτός που του μίλησε για τους σκοπούς τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, τής οποίας έγινε ιδρυτικό μέλος. Διορίστηκε διευθυντής τού Α΄ Λυκείου το έτος 1861 και υπηρέτησε ώς το 1876, οπότε και αποσύρθηκε από τη διδασκαλία. Οι απόφοιτοι τού σχολείου αυτού διακρίθηκαν στα γράμματα και στις επιστήμες. Έγραψε πολλά βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν στην εκπαίδευση. Γνωστά είναι τα έργα του « Μαθήματα στοιχειώδους Αριθμητικής» και «Πρακτικής Αριθμητικής». Διετέλεσε μέλος τού Δ.Σ. τής Φ.Ε. από το 1840 μέχρι το 1842 και δίδαξε Μαθηματικά στο Σχολείο της. Πέθανε το 1880..

 

Δαμιανός Γεωργίου

Ο ιατρός Δαμιανός Γεωργίου γεννήθηκε στην Καστοριά το 1809, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια και φοίτησε στο Ελληνικό Σχολείο τού Νικολάου Πετρίτη. Ήταν αδελφός τού μεγάλου ευεργέτη τής Καστοριάς Ναούμ Γεωργίου Δράσκα. Η καταγωγή τής οικογένειας Δράσκα ήταν από τους Πύργους Εορδαίας. Οι πρόγονοί τους αναγκάστηκαν να φύγουν, εξαιτίας των τοπικών επαναστάσεων, και να εγκατασταθούν στην Καστοριά για να αποφύγουν τα οθωμανικά αντίποινα. Σπούδασε Ιατρική στη Λειψία. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ στο Βερολίνο, στη Χαϊδελβέργη και στο Βύρτσμπουργκ. Το 1840 εξελέγη τακτικός καθηγητής Ανατομίας και Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τότε η διδασκαλία τής Ανατομίας γινόταν κυρίως θεωρητικά. Ο ίδιος μετέφραζε τους πίνακες Βέμπερ. Επίσης ίδρυσε το «Ανατομικόν ταμείον», όπου εκτός από χρήματα, συγκεντρώνονταν και διάφορα όργανα, εργαλεία και ανατομικοί πίνακες από το εξωτερικό. Ο Όθων μάλιστα, δώρισε στο Πανεπιστήμιο τούς ανατομικούς πίνακες Μασκάνι. Από την αρχή τής ανάληψης των καθηκόντων του, ο Δαμιανός Γεωργίου προσπάθησε να αναζητήσει νέο υλικό για τις ασκήσεις των φοιτητών. Ο αριθμός των φοιτητών που παρακολουθούσαν μαθήματα Ανατομίας δεν ξεπερνούσε τους 12. Ο Δαμιανός Γεωργίου αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη λύση των ξηρών παρασκευασμάτων που χρησιμοποιούνταν ευρύτατα στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Προσέλαβε επικουρικό προσωπικό στο Ανατομείο, όπως παρασκευαστές και τεχνίτες που απασχολούνταν στην κατασκευή κέρινων και γύψινων εκμαγείων. Μετά το κλείσιμο τής Ιονίου Ακαδημίας, ο Δαμιανός Γεωργίου προώθησε την αγορά τμήματος τής συλλογής ανατομικών παρασκευασμάτων τού καθηγητή Κωνσταντίνου Βαλσαμάκη. Η συλλογή αυτή αποτέλεσε τη μεγαλύτερη αγορά τού Πανεπιστημίου εκείνη την εποχή, καθώς αποκτήθηκε έναντι τού ποσού των 7,5 χιλιάδων δραχμών. Αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο στις 11 Ιανουαρίου 1883 με τον τίτλο τού επίτιμου καθηγητή.

Ήταν ιδρυτικό μέλος τής Φ.Ε. και προσωπικός φίλος τού Απόστολου Αρσάκη. Ήταν μάλιστα ένας από αυτούς οι οποίοι ερωτηθέντες προέτρεψαν τον ευεργέτη να ενισχύσει το έργο τής Φ.Ε. Διετέλεσε μέλος τού Δ.Σ. τής Φ.Ε. από το 1843 μέχρι το 1858. Πέθανε στην Αθήνα στις 10 Νοεμβρίου 1899

 

Κωνσταντίνος Δ. Δόσιος

Ο Κωνσταντίνος Δόσιος γεννήθηκε στη Βλάστη Εορδαίας το 1809. Η καταγωγή του ήταν από το Μοναστήρι. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Μόναχο, στη Χαϊδελβέργη και τη Βάδη και Κοινωνικές Επιστήμες στη Βιέννη. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1834 και εργάστηκε ως σύμβουλος στο Υπουργείο Εσωτερικών από όπου υποστήριξε το αυτοκέφαλο τής Εκκλησίας. Υπήρξε ακόμα εισηγητής του Συμβουλίου Επικρατείας. Διετέλεσε ακόμα δημοτικός σύμβουλος. Ήταν ιδρυτικό μέλος τής ΦΕ και διετέλεσε μέλος τού Δ.Σ. της τα έτη 1851-1852. Εθνικιστής και φιλελεύθερος πήρε μέρος στην επανάσταση τής 3ης Σεπτεμβρίου. Εξελέγη πληρεξούσιος των Μακεδόνων στην Α΄ εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευση το 1843 και ως πληρεξούσιος της Αττικής στην εν Αθήναις Β΄ Εθνική των Ελλήνων Συνέλευση το 1860. Έγινε υπουργός επί των Εκκλησιαστικών και Παιδείας στην κυβέρνηση τού Ζηνοβίου Βάλβη και μέλος τής επιτροπής που επεξεργάστηκε το Σύνταγμα τού 1864.

Δημοσίευσε πολλές μονογραφίες πολιτικού περιεχομένου. Σημαντικότερη ίσως είναι η «Ελληνισμός ή Ρωσισμός; ήτοι η μεταξύ Αγγλίας και Ρωσίας απόρρητος και εμπιστευτική διαπραγματεία περί τού Ανατολικού Ζητήματος» (1854). Το 1857 δημοσίευσε με δικό του πρόλογο τη μετάφραση που είχε κάνει η σύζυγός του Αικατερίνη Δοσίου, το γένος Μαυροκορδάτου, στο έργο «Γκιαούρ» τού λόρδου Βύρωνα. Πέθανε στην Αθήνα το 1871.

 

Γεώργιος Κωνσταντινίδης

Ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης ήταν εκπαιδευτικός. Μαζί με τον Ι. Κοκκώνη εργάστηκε για την τελειοποίηση τής αλληλοδιδακτικής μεθόδου. Διαφοροποιήθηκε από τον Ι. Κοκκώνη ως προς την μεθόδευση τής διδασκαλίας. Ο ίδιος έλεγε ότι ακολούθησε τη «μέση οδό», στην οποία στηρίχτηκε για να συντάξει το Αλφαβητάριό του, που εισήχθη στα σχολεία το 1861, ενώ το 1864 εξέδωσε και τις αναγνωστικές του πινακίδες. Στις πρώτες σελίδες τού Αλφαβηταρίου του βρίσκονται εικόνες αντικειμένων τα ονόματα των οποίων ξεκινούν από τα γράμματα ακολουθώντας πάντοτε την αλφαβητική σειρά. Προσπάθησε να κάνει την εκπαίδευση πιο ευχάριστη για τα παιδιά, μεταθέτοντας τα δύσκολα κεφάλαια τής διδασκαλίας των συμφωνικών συμπλεγμάτων στο 12ο μάθημα.

Ήταν ιδρυτικό μέλος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Διετέλεσε μέλος τού Δ.Σ. της από το 1856 έως το 1869 και εργάστηκε πολύ για το Σχολείο. Το 1887 ανέλαβε τη θεωρητική διδασκαλία και την εφαρμογή τού «Οδηγού» της μεθόδου στις μαθήτριες τής Ε΄ τάξεως και τη διοίκηση των δημοτικών σχολείων. Ήταν καθηγητής τού Διδασκαλείου Αθηνών.

Εξέδωσε πολλά σχολικά εγχειρίδια βασισμένα σε σχετικά έργα ευρωπαίων εκπαιδευτικών, όπως τα «Μαθήματα περί αντικειμένων προς ανάπτυξη ιδεών» (1864). Το βιβλίο γνώρισε 50 εκδόσεις, καθώς και τα δοκίμιά του με γραμματικό περιεχόμενο.

 

Αλέξιος Πάλλης

Ο Αλέξιος Πάλλης γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1809. Σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία τής Κέρκυρας και στη συνέχεια Ιατρική στην Πίζα και τη Φλωρεντία. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1834. Το 1836 έγινε ιδρυτικό μέλος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Το 1837, όταν ιδρύθηκε το Οθώνειο Πανεπιστήμιο, ήρθε στην Αθήνα και διορίστηκε καθηγητής στην έδρα τής «Ιατρονομικής» (Ιατροδικαστικής), όπου δίδαξε επί 44 χρόνια. Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο Ιατρικό Συνέδριο τού Τορίνο και εργάστηκε σκληρά για την αντιμετώπιση τής χολέρας. Έγραψε πολλά συγγράμματα όπως το «Περί διαλειπόντων εν Ελλάδι πυρετών», «Περί τού κλίματος των Αθηνών», «Περί τής εν Ελλάδι χολέρας κατά το 1854». Απεβίωσε τον Φεβρουάριο τού 1885 στην Αθήνα.

 

Νικόλαος Χορτάκης

Ο Νικόλαος Χορτάκης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1800. Πιθανόν η καταγωγή του να ήταν από την οικογένεια των Χορτάκηδων στην Κρήτη. Τα εγκύκλια μαθήματα διδάχθηκε στη Σμύρνη. Το 1819 διορίστηκε δάσκαλος στο Γυμνάσιο τής Σμύρνης. Το 1821 πήγε στην Ιένα τής Γερμανίας όπου σπούδασε Ιατρική. Το 1827 πολέμησε στην κυρίως Ελλάδα υπό τον Υψηλάντη. Κατά τη διάρκεια τού αγώνα ήταν γιατρός των ελληνικών στρατευμάτων.

Μετά την απελευθέρωση τής Ελλάδας δίδαξε Μαθηματικά στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης (1828-1830). Το 1830 εκλήθη στο Κεντρικό Σχολείο της Αίγινας. Στη συνέχεια διορίστηκε καθηγητής Φυσικών και Μαθηματικών στο Ναύπλιο και γυμνασιάρχης στο Β΄ Γυμνάσιο Αθηνών. Έγραψε επίσης εγχειρίδια Ανθρωπολογίας, Σωματολογικής και Ψυχολογικής (1848), Λογικής καθώς και γεωγραφικά εγχειρίδια που στηρίχθηκαν σε ξένη βιβλιογραφία(1854). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος τής Φ.Ε. Πέθανε στην Αθήνα το 1864.

 

 

Νικόλαος Ρενιέρης

Ο Νικόλαος Ρενιέρης γεννήθηκε το 1758 στα Παλαιά Ρούματα τής περιοχής Κισσάμου Χανίων Κρήτης. Ίσως η καταγωγή του (όπως λέει ο Σάθας) να ήταν από τη βενετική οικογένεια των Renier, τής οποίας κάποιος κλάδος είχε εγκατασταθεί στα Παλαιά Ρούματα. Εκεί οι Renier έχτισαν μια πολυτελή έπαυλη και γι’ αυτό η περιοχή ονομάστηκε «Αρχοντικά». Η ανακάλυψη κάποιου θησαυρού από την οικογένειά του έδωσε στον Νικ. Ρενιέρη τη δυνατότητα να σπουδάσει Ιατρική στην Πίζα και στο Μονπελιέ τής Γαλλίας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του επέστρεψε στα Χανιά και εργάστηκε ως ιατρός και φαρμακοποιός στη συνοικία Πηγαδάκι. Είχε πολυσχιδή δράση, επιστημονική, κοινωνική, φιλανθρωπική, εκπαιδευτική (ήταν δάσκαλος στα Χανιά) και φιλεκπαιδευτική, αφού ίδρυσε και χρηματοδότησε ένα σχολείο. Άσκησε το επάγγελμα τού γιατρού μέχρι την έναρξη τής Επανάστασης. Το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Καλλίνικο Βερριαίο. Με την έναρξη τού Αγώνα εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στα Κύθηρα. Εξελέγη πληρεξούσιος τής Κρήτης στη Συνέλευση τής Τροιζήνας και στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση. Το 1827, μετά από πρόταση τού Θ Κολοκοτρώνη, έγινε Πρόεδρος τής Βουλής γιατί δεν είχε αναμειχθεί στις αντιζηλίες και τις φιλοδοξίες τού εμφυλίου. Με αυτή του την ιδιότητα υποδέχθηκε και τον πρώτο κυβερνήτη. Ο Καποδίστριας τον διόρισε στο Πανελλήνιο. Το 1826 με υπόμνημά του στον Κάνινγκ, πρέσβη τής Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη, ζήτησε την προστασία του για το κρητικό ζήτημα. Το 1829 έγινε αρμοστής τής ελληνικής κυβερνήσεως στην Κρήτη, όπου προσπάθησε να υποθάλψει το επαναστατικό κλίμα αλλά συγκρούστηκε με τους ανυπότακτους Σφακιανούς. Το 1830 κατέλαβαν την Κρήτη οι Αιγύπτιοι και ο Ρενιέρης επέστρεψε στην Ελλάδα.

Ο Ρενιέρης ανήκε στο ρωσικό κόμμα. Συμμετείχε στη Φιλορθόδοξη Εταιρεία, η οποία είχε αλυτρωτικά σχέδια και ήθελε τον Όθωνα ορθόδοξο. Λόγω τής συμμετοχής του αυτής τον Δεκέμβριο τού 1839 συνελήφθη. Το 1836 έγινε ιδρυτικό μέλος τής Φ.Ε. Έγινε μέλος τού Συμβουλίου Επικρατείας, συμμετείχε στην επιτροπή σύνταξης τού Συντάγματος του 1844 και υπήρξε μέλος τής Γερουσίας. Πέθανε στις 14 Νοεμβρίου 1847 σε ηλικία 90 ετών και αφού είχαν πεθάνει ο γιος και τα εγγόνια του.

 

Γεώργιος Χρυσίδης

Ο Γεώργιος Χρυσίδης γεννήθηκε το 1799 στον Πολύγυρο τής Χαλκιδικής. Σπούδασε στη Σχολή τής Χίου από την οποία αποφοίτησε το 1819. Κατά την Επανάσταση πήγε στην Αίγινα και το 1829 διορίστηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο. Συμμετείχε ως πληρεξούσιος τής Μακεδονίας και τής περιοχής Μαντεμίου (Βόρειος Χαλκιδική) στις εθνοσυνελεύσεις Ερμιόνης (Γ΄, 1827), Τροιζήνας (Γ΄, 1827) και Άργους (Δ΄, 1828). Χρημάτισε επίσης γραμματέας των Εθνοσυνελεύσεων Ερμιόνης και Τροιζήνας. Διετέλεσε εφημεριδογράφος και διευθυντής τής Γενικής Εφημερίδος τής Ελλάδος, καθώς και της Εθνικής Εφημερίδος το 1832-1833. Κατά τη διάρκεια τής θητείας του αγωνίστηκε για τη διατήρηση τού δημόσιου χαρακτήρα τού Εθνικού Τυπογραφείου και αντιτάχθηκε στις προτάσεις για παραχώρησή του σε ιδιωτικά συμφέροντα. Φρόντισε για την αποκατάσταση των προσφύγων Μακεδόνων μετά την ίδρυση τού ελληνικού κράτους. Είχε πλούσιο συγγραφικό έργο και συνέταξε πολλές αρχαιολογικές μελέτες. Επίσης μετέφρασε αρκετά έργα Γάλλων συγγραφέων στην Ελληνική, όπως π.χ. τού Ζαν Μπατίστ Σαΰ (Jean-Baptiste Say). Ήταν ιδρυτικό μέλος τής Φ.Ε. Πέθανε το 1873 στην Αθήνα. Στα αρχεία τής ΦΕ αναφέρεται ως αντιπρόεδρος τού Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ

φιλόλογος – ιστορικός