Αγαθονίκη Αντωνιάδου. Μία άγνωστη ποιήτρια τού 19ου αι.

Η οικογένεια Αντωνιάδου στα χρόνια τής Τουρκοκρατίας μετανάστευσε στη Σκύρο, όπου και εγκαταστάθηκε. Εκεί γεννήθηκε και η Αγαθονίκη. Ο παππούς της Αντωνάκης Σταματίου ήταν πληρεξούσιος τής Σκύρου και των Βορείων Σποράδων στην Εθνοσυνέλευση τού Άργους. Πατέρας της ήταν ο Γεώργιος Αντωνιάδης και αδελφός της ο Θαλής Αντωνιάδης, ένας εκ των ιδρυτών τής Θεολογικής Σχολής τής Χάλκης, νομικός και λογοτέχνης, καθώς και πρόεδρος τού Φιλολογικού Ομίλου «Παρνασσός».

 Η ποιήτρια Αγαθονίκη Αντωνιάδου (Μεταπαιδεία)

Η Αγαθονίκη φοίτησε ως εσωτερική μαθήτρια στο Αρσάκειο Αθηνών και το 1874 τιμήθηκε με το Ράλλειο βραβείο τής Φ.Ε. Επέστρεψε στη Σύρο όπου πραγματοποίησε ανώτερες σπουδές σε ένα από τα τρία παρθεναγωγεία τής Ερμουπόλεως. Διατέλεσε διευθύντρια τού Κεντρικού Παρθεναγωγείου Σερρών και τού Εθνικού Ιωακειμιδείου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινουπόλεως. Ανήκε στον πυρήνα των συνεργατών τής Καλλιρρόης Παρρέν, στον οποίο συγκαταλέγονταν δασκάλες, επιστήμονες, ποιήτριες, πεζογράφοι, λόγιες, αλλά και γυναίκες με μεγάλο κοινωνικό κύρος και φιλανθρωπική δράση. Υπήρξε από τις συντάκτριες τού εντύπου «Εφημερίς των Κυριών». Το 1897, για λόγους ασφαλείας, επέστρεψε από την Κωνσταντινούπολη στην Σκύρο. Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια τής ζωής της απομονωμένη στο Μανιπιό, το βυζαντινό Μαγγιπείον, στο τεράστιο οικογενειακό της κτήμα στην Επισκοπή τής Σκύρου. Πέθανε στην Αθήνα το 1928. Το όνομά της έχει δοθεί σε οδό στον Δήμο τής Νέας Σμύρνης.

Η Αγαθονίκη Αντωνιάδου ήταν συνεργάτις τής Καλλιρρόης Παρρέν.

Η Αγαθονίκη είχε μεγάλη μόρφωση. Έγραψε παιδαγωγικές μελέτες, καθώς και ένα σύγγραμμα για τη Σκύρο, που ήταν και ο τόπος καταγωγής της. Τα περισσότερα ποιήματά της, που στο σύνολο τους παραμένουν ανέκδοτα, ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα τής εποχής της και εξέφραζαν με λυρικό τόνο την αγάπη. Στο βιβλίο τής Μαρίας Αναστασοπούλου «Καλλιρρόη Παρρέν. Η ζωή και το έργο της. Η συνετή απόστολος τής γυναικείας χειραφεσίας» περιλαμβάνονται 8 επιστολές από την αλληλογραφία τής Παρρέν με την Αγαθονίκη Αντωνιάδου. Η ανιψιά τής Αντωνιάδου, λαογράφος και ποιήτρια Νίκη Πέρδικα παρουσίασε στο κοινό τής Αθήνας την ξεχασμένη ποιήτρια τού 19ου αι. με ομιλία της στο Λύκειο των Ελληνίδων.

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ

φιλόλογος – ιστορικός

• Το κείμενο βασίζεται σε πληροφορίες από το βιβλίο τής Αθηνάς Ταρσούλη «Ελληνίδες ποιήτριες» και τη μελέτη τής Νίκης Πέρδικα «Δύο Σκυριανές ποιήτριες».

.