Αναζητώντας τον Απόστολο Αρσάκη στη σύγχρονη Ρουμανία

 

Η σύγχρονη Ρουμανία δεν είναι απλά μια χώρα με ωραία τοπία, γραφικά χωριά και ιδιαίτερη λαϊκή μουσική. Είναι μια μεγάλη χώρα με πληθώρα μεσαιωνικών πόλεων και οικισμών. Τα υπέροχα και καλοδιατηρημένα κάστρα αποδεικνύουν την ιστορία της και τα μεγάλα μοναστήρια της μαρτυρούν τη βαθιά πίστη των ανθρώπων.

Η παρουσία των Ελλήνων στη Ρουμανία ξεκίνησε 27 αιώνες πριν. Η Ίστρος (σημερινή Κωστάντζα) ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που ιδρύθηκε στο σημερινό έδαφος της Ρουμανίας το 630 π.Χ. περίπου. Φαναριώτες έγιναν και ηγεμόνες τής περιοχής. Στα εδάφη τής ρωμαϊκής επαρχίας τής Δακίας, δημιουργήθηκε το 1859 η σύγχρονη Ρουμανία μετά την ένωση Μολδαβίας και Βλαχίας.

Μια σύγχρονη όψη τού Βουκουρεστίου

Το νέο κράτος ονομάσθηκε επίσημα Romania το 1866. Το να αναζητάς τα ίχνη ενός Έλληνα σε μια χώρα 238.391 τ. χλμ. και 19.524.000 κατοίκων μετά από τόσα χρόνια μπορεί να είναι δύσκολο αλλά σίγουρα δεν προκαλεί έκπληξη σε κανέναν. Εξάλλου ο Απόστολος Αρσάκης δεν είναι οποιοσδήποτε Έλληνας, αλλά ο άνθρωπος στον οποίο η σύγχρονη Ρουμανία οφείλει την ύπαρξή της μετά την ένωση τής Βλαχίας και τής Μολδαβίας.

To 2012 το ρουμανικό κράτος γιόρτασε τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη δημιουργία τού Υπουργείου Εξωτερικών. Για τον σκοπό αυτό κυκλοφόρησε σειρά γραμματοσήμων, ένα εκ των οποίων έφερε τη μορφή τού Αποστόλου Αρσάκη, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών τού ρουμανικού κράτους. Τα γραμματόσημα κυκλοφόρησαν στις 25 Απριλίου 2012.

Το αναμνηστικό γραμματόσημο για τα 150 χρόνια τού Υπουργείου Εξωτερικών τής Ρουμανίας

Για τον ίδιο λόγο κυκλοφόρησε ασημένιο νόμισμα των 10 lei με τις μορφές τού Αλεξάνδρου Κούζα, τού πρώτου πρωθυπουργού τής χώρας, και τού Απόστολου Αρσάκη, που ήταν ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών, από τη μία πλευρά και το κτήριο τού Υπουργείου Εξωτερικών από την άλλη. Το νόμισμα φέρει την επιγραφή «Ministrul Afacerilor Externe, Semper Fideliς Patriae, 150 ani.

Το αναμνηστικό νόμισμα των 10 λει που κυκλοφόρησε για τα 150 χρόνια τού Υπουργείου Εξωτερικών τής Ρουμανίας.

Η μνήμη τού μεγάλου αυτού Έλληνα τού 19ου αιώνα είναι ακόμα ζωντανή στη δεύτερη πατρίδα του, την ποία υπηρέτησε με πίστη και συνέπεια. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να δούμε ποια σημεία στην σημερινή Ρουμανία θυμίζουν τον μεγάλο ευεργέτη, ξεκινώντας από την πρωτεύουσα τού κράτους, το Βουκουρέστι.

Ο Απόστολος Αρσάκης στο Βουκουρέστι

Γκραβούρα τού Βουκουρεστίου την εποχή τού Αρσάκη.

Το Χάνι Λουί Μανούκ το 1841

Το μεγαλύτερο μέρος τής ζωής του ο Αρσάκης έζησε στο Βουκουρέστι. Εκεί εργάστηκε για πρώτη φορά ως γιατρός, εκεί ξεκίνησε η πολιτική του καριέρα. Σίγουρα διέθετε κάποια κατοικία στην πόλη, όμως το πέρασμα τού χρόνου έχει απαλείψει κάθε μνήμη για το πού βρισκόταν. Ακόμα μέχρι σήμερα όμως υπάρχουν γωνίες στην πόλη τού Βουκουρεστίου όπου η προσωπικότητα τού Αρσάκη άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της.

Ακαδημία τού Βουκουρεστίου

Όταν ο Απόστολο Αρσάκης έφθασε στη Ρουμανία, μικρό παιδί, διδάχθηκε Ελληνικά για πρώτη φορά, είτε από οικοδιδάσκαλο, είτε στην υπάρχουσα εκεί «Ακαδημία».

Το 1679 είχε ιδρυθεί στο Βουκουρέστι ελληνικό σχολείο, το οποίο ονομαζόταν «Ακαδημία τού Αγίου Σάββα», «Λύκειο», «Αυθεντική ή Ηγεμονική Ακαδημία». Στην αρχή πνευματικός οδηγός τής σχολής υπήρξε ο Θεόφιλος Κορυδαλέας και οι πρώτοι δάσκαλοι τής σχολής ο Αντώνιος Σεβαστός Κυμινήτης και ο Χρύσανθος Νοταράς, που υπήρξαν μαθητές του. Το 1690 στη σχολή ιδρύθηκε τυπογραφείο.

Όλοι οι Φαναριώτες ηγεμόνες τής Βλαχίας συνέβαλαν με μεταρρυθμίσεις στην εύρυθμη λειτουργία και την άνθηση τής σχολής. Με το χρυσόβουλο τού 1776 δόθηκε νέα πνοή στην Ακαδημία. Δημιουργήθηκαν πέντε συνολικά τάξεις, κάθε μία των οποίων διαρκούσε τρία χρόνια. Ως έτος εγγραφής των μαθητών ορίστηκε το έβδομο έτος τής ηλικίας τους. Αυξήθηκε ο αριθμός των διδασκόντων και τα μαθήματα χωρίστηκαν σε τρεις κύκλους: τα γραμματικά, τα εγκύκλια και των ξένων γλωσσών. Δάσκαλοι τής Ακαδημίας υπήρξαν σημαντικοί λόγιοι τής εποχής. Δεν είναι βέβαιο αν ο Αρσάκης φοίτησε για λίγο στη σχολή αυτή. Οι περισσότερες πηγές μαρτυρούν ότι εκπαιδεύτηκε από δασκάλους κατ’ οίκον. Όμως η ύπαρξη τής Ακαδημίας δείχνει το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων τού Βουκουρεστίου την εποχή εκείνη.

Άποψη τής Ακαδημίας τού Βουκουρεστίου και κάτοψη τού κτηρίου

Στις αρχές τού 19ου αι., με παροτρύνσεις τού Ιγνάτιου Ουγγροβλαχίας, θεσπίστηκε νέος κανονισμός με συγκεκριμένες οδηγίες-διατάξεις για την έναρξη σχολικού έτους, τους δασκάλους, τον τρόπο διδασκαλίας, τη διδακτέα ύλη, τους μαθητές, τις εξετάσεις, τη διάρκεια τού σχολικού έτους. Τα μαθήματα χωρίζονταν σε τρεις ομάδες: τις Επιστήμες, τη Φιλολογία και τις ξένες γλώσσες. Αγοράστηκαν από το εξωτερικό τεχνικός εξοπλισμός και όργανα για την καλύτερη εκμάθηση τής Φυσικής και τής Χημείας. Στις ξένες γλώσσες διατηρήθηκε η παράδοση τής σχολής. Καινοτομία αποτέλεσε ότι οι εξετάσεις διεξάγονταν ενώπιον κοινού.

Το νοσοκομείο Κολτέα

Το νοσοκομείο Κολτέα άνοιξε το 1704, με σκοπό να παρέχει περίθαλψη και εκπαίδευση. Είναι το παλαιότερο νοσοκομείο τού Βουκουρεστίου. Το υπέροχο αρχιτεκτονικά κτήριό του κτίστηκε από τον Μιχαήλ Κατακουζηνό για να χρησιμεύσει ως νοσοκομείο απόρων. Το 1739 πυρκαγιά κατέστρεψε μέρος τού οικοδομικού συμπλέγματος Κολτέα, συμπεριλαμβανομένου και μέρους τού νοσοκομείου και τής εκκλησίας. Ανοικοδομήθηκε και πάλι, αλλά αργότερα, το 1802, καταστράφηκε από σεισμό. Το νεοκλασικό κτήριο που βλέπουμε σήμερα ολοκληρώθηκε το 1888. Μέχρι σήμερα το κτήριο στεγάζονται υπηρεσίες τού Κέντρου Υγείας. Δίπλα στο νοσοκομείο υπήρχε ναός, για την αναστήλωση τού οποίου συνέβαλε και ο Αρσάκης. Ένα σχέδιο ανοικοδόμησης τού κτηρίου ξεκίνησε το 1836 και κράτησε 5 χρόνια. Όταν το νοσοκομείο λειτούργησε και πάλι είχε 60 κλίνες. Σε αυτό, μέχρι το 1852, στεγαζόταν μια μικρή χειρουργική σχολή.

Το νοσοκομείο Κολτέα. Αριστέρα διακρίνεται ο ναός

Το οικοδομικό σύμπλεγμα Κολτέα και ο ναός του όπως είναι σήμερα

Ο Απόστολος Αρσάκης το 1814 επέστρεψε στο Βουκουρέστι από τη Βιέννη. Το 1827 ορίστηκε αρχίατρος τής Βλαχίας και μέλος τού ιατρικού προσωπικού τού νοσοκομείου Κολτέα. Φρόντιζε προσωπικά και με επιτυχία την υγεία τού Ηγεμόνα Γρηγόρη Δ΄ Γκίκα και αυτό συνετέλεσε στο να αποκτήσει καλή φήμη ως γιατρός. Το 1828-1829, όταν ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Βλαχία, εξαπλώθηκε επιδημία πανώλης και ο ιατρός Αρσάκης συνέβαλε στην καταπολέμησή της, εδραιώνοντας τη φήμη του ως γιατρού. Μάλιστα, ο τσάρος Νικόλαος ο Α΄, σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, τού έστειλε δώρο ένα δαχτυλίδι. Την εποχή εκείνη είχαν επιτάξει το νοσοκομείο Κολτέα τα ρωσικά στρατεύματα και εκεί δεν εργάζονταν Ρουμάνοι γιατροί. Το ότι συνέχισε να εργάζεται εκεί ο Αρσάκης την περίοδο τής ρωσικής κατοχής οφείλεται στο ότι δεν ήταν Ρουμάνος, αλλά και στο ότι μιλούσε άψογα τα Ρωσικά. Το 1832-1833 έγινε αρχίατρος στο νοσοκομείο Κολτέα και συνετέλεσε στην ενοποίηση των μεγάλων νοσοκομείων με τη δημιουργία τής Αστικής Εφορίας Νοσοκομείων».

Νοσοκομείο Άγιος Παντελεήμων

Το 1839-1840 φαίνεται ότι ο Αρσάκης υπηρέτησε ως αρχίατρος στο νοσοκομείο «Παντελεήμων», όπου ίσως τον είχε διορίσει ο Αλέξανδρος Σούτσος.

Η σκήτη Δάρβαρι

Η σκήτη Δάρβαρι είναι μια μικρή εκκλησία που έκτισε ο Μιχαλάκης Δάρβαρι το 1834. Αρχικά ήταν μια ξύλινη εκκλησία χωρίς πύργο αφιερωμένη στην «Ανάσταση τού Αγίου Λαζάρου». .Όταν οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Georgie Simotta αφιερώθηκε στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η αφιέρωση δεν είναι τυχαία, αφού ο πατέρας τού κτήτορος ήταν ο Κωνσταντίνος Δάρβαρι, διαπρεπής γιατρός στο Βουκουρέστι, και κτήτωρ ο Μιχαήλ Δάρβαρι.

Η σκήτη Δάρβαρι. Η κόγχη τού Ιερού

Η οικογένεια Δάρβαρι ήταν Βλάχοι από την Κλεισούρα τής Μακεδονίας. Πρόκειται για οικογένεια Βλάχων Βογιάρων που είχαν ανέλθει κοινωνικά και οικονομικά στην κοινωνία τού Βουκουρεστίου. Ο Κωνσταντίνος Δάρβαρι μάλιστα ήταν διαπρεπής γιατρός. Το 1933-1934 η σκήτη Δάρβαρι αναστηλώθηκε από τον ανιψιό τού ιδρυτή και η εκκλησία αγιογραφήθηκε από τον Ιωσήφ Κέμπερ σε νεοβυζαντινό ύφος. Το 1959 το προσκύνημα έκλεισε από τις κομμουνιστικές αρχές και οι 13 μοναχοί που κατοικούσαν εκεί με τον ηγούμενό τους μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι τής Κερνίτσας. Ο ναός άνοιξε ξανά μόλις το 1996 από τον Πατριάρχη Ρουμανίας Teoctist Arăpasu. Η σκήτη Δάρβαρι βρίσκεται σε μια περιοχή τής πόλεως η οποία ακόμα διατηρεί την παλαιά καταπράσινη και ήρεμη όψη της.

 

Η αυλή τής σκήτης Δάρβαρι μπροστά στην είσοδο τής Εκκλησίας

Η είσοδος τού ναού τού αφιερωμένου στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ

Το εσωτερικό τού ναού στη σκήτη Δάρβαρι με το τέμπλο

Η σχέση τού Αποστόλου Αρσάκη με την οικογένεια Δάρβαρι είναι απλή. Παντρεύτηκε την κόρη τού γιατρού Κωνσταντίνου Δάρβαρι, Ελένη. O κτήτωρ τού ναού ήταν αδελφός τής συζύγου του και φαίνεται η οικογένεια Αρσάκη πρέπει να συνεισέφερε στο κτίσιμο τής εκκλησίας. Σε πολλές εκκλησίες συνηθίζεται στον τοίχο των κτητόρων, αυτόν που βρίσκεται απέναντι από το ιερό, να υπάρχουν τοιχογραφίες με τις μορφές των κτητόρων, χωρίς φωτοστέφανο φυσικά.

Ο Μιχαήλ Δάρβαρι με τη σύζυγό του Ελένη και τα παιδιά τους Κωνσταντίνο (το όνομα τού παππού του) και Αναστασία, από τον τοίχο των κτητόρων τής σκήτης Δάρβαρι

Η Ελένη Αρσάκη (το γένος Δάρβαρι), σύζυγος τού Αποστόλου Αρσάκη, με τις 2 κόρες της, Ελένη και Ολυμπία, από τον τοίχο των κτητόρων στη σκήτη Δάρβαρι

Το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας τής Ρουμανίας

Το Μουσείο Ιστορίας τής Ρουμανίας βρίσκεται στο κέντρο τής πόλης, σε ένα υπέροχο αρχιτεκτονικά κτήριο, και παρουσιάζει εκθέματα από την ιστορία τής χώρας από την εποχή τής ρωμαϊκής κατάκτησης [φιλοξενεί αντίγραφο τής στήλης τού Τραϊανού που βρίσκεται στη Ρώμη και παρουσιάζει την κατάκτηση τής Δακίας], την ιστορία των Παραδουνάβιων ηγεμονιών, την ένωση τής Βλαχίας με τη Μολδαβία και τη δημιουργία τής σύγχρονης Ρουμανίας καθώς και γεγονότα τής νεότερης ιστορίας τού κράτους.

Δικαιωματικά ο Απόστολος Αρσάκης κατέχει μια θέση του στο Μουσείο αυτό. Σε μια μικρή αίθουσα, όπου εκτίθενται αντικείμενα και έγγραφα από την περίοδο που συζητείτο η ένωση των δύο ηγεμονιών, εκτίθεται μία φωτογραφία τού Απόστολου Αρσάκη, τού πρώτου υπουργού Εξωτερικών τού ρουμανικού κράτους.

Η φωτογραφία τού Αρσάκη που εκτίθεται στο Μουσείο Ιστορίας τής Ρουμανίας.

Το σημαντικότερο όμως έκθεμα τού Μουσείου που έχει άμεση σχέση με τον Αρσάκη είναι ο πίνακας τού Ρουμάνου ζωγράφου Theodor Aman με τίτλο «Η γέννηση τής Ρουμανίας».

Οι Παραδουνάβιες ηγεμονίες, στις όχθες του ποταμού Δούναβη, ήταν αυτόνομες με χριστιανό ηγεμόνα, υπό την επικυριαρχία τής Υψηλής Πύλης. Οι Ρώσοι και οι Τούρκοι συμβιβάστηκαν να κρατήσουν σε αυτό το ιδιότυπο καθεστώς τις δύο ηγεμονίες για να λειτουργήσουν ως ανάχωμα ανάμεσα στις δύο αυτές δυνάμεις. Οι Ρώσοι, βέβαια, έκαναν συνεχείς προσπάθειες να επηρεάσουν την πολιτική εξέλιξη στη Βλαχία και τη Μολδαβία, στηριζόμενοι συνήθως στο ομόθρησκο αλλά και στο γεγονός ότι σε προγενέστερο χρόνο είχαν επιτύχει να θεωρούνται προστάτες όλων των υπό τους Τούρκους Ορθοδόξων. Τον Απρίλιο τού 1828 άρχισε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος και σχεδόν αμέσως τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Βλαχία. Η κατοχή τελείωσε το 1834, που σήμανε την αρχή μιας νέας περιόδου, γιατί το θεσμικό πλαίσιο που είχε οριστεί για τις ηγεμονίες τούς έδινε τη δυνατότητα ενοποίησής τους.

Η Βλαχία και η Μολδαβία τον 15ο αιώνα μ.Χ.

Εδώ κορυφώνεται η συνεισφορά τού Αποστόλου Αρσάκη στη δεύτερη πατρίδα του. Από τη θέση τού «ιδιωτικού γραμματέα για τις ξένες γλώσσες», όπου τον όρισε ο ηγεμών τής Βλαχίας Αλέξανδρος Γκίκα (κάτι απολύτως φυσικό αφού ο Αρσάκης μιλούσε Ελληνικά, Λατινικά, Ρουμανικά, Ρωσικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Αλβανικά), εργάστηκε για να φέρει κοντά τις δύο ηγεμονίες και τελικά να πετύχει την ένωσή τους, παρά τις αντιθέσεις των Ρώσων και των Τούρκων. Φρόντισε πρώτα να τεθούν οι βάσεις τής εμπορικής συνεργασίας των δύο ηγεμονιών. Πολύ αργότερα, τον Αύγουστο τού 1857, οι τότε μονάρχες τής Ευρώπης συναντήθηκαν στο Όσμπορν, στην Αγγλία, και συνομίλησαν «για τις χώρες βόρεια τού Δούναβη», δηλαδή τη Βλαχία και τη Μολδαβία. Είχαν κοινή γλώσσα και ιστορία, ήταν αυτόνομες αλλά όχι ανεξάρτητες. Τον Ιανουάριο τού 1859 συνήλθε, στο Ιάσιο, η Συνέλευση από την οποία θα εκλεγόταν ο ηγεμόνας τής Μολδαβίας. Η εκλογή έγινε στις 5 Ιανουαρίου, ήταν ομόφωνη και ηγεμόνας τής Μολδαβίας εξελέγη ο συνταγματάρχης Αλέξανδρος-Ιωάννης Κούζα, οπαδός τής ένωσης των δύο ηγεμονιών. Στο τέλος τού ίδιου μήνα συνήλθε στο Βουκουρέστι η Συνέλευση τής Βλαχίας, για να εκλέξει και αυτή ηγεμόνα. Στη Βλαχία όμως επικρατούσαν οι Συντηρητικοί, που δεν ήθελαν την ένωση των δύο ηγεμονιών. Παρασκηνιακές ενέργειες, κυρίως από την πλευρά των Γάλλων, κατέληξαν σε μια πολύ έξυπνη λύση, να εκλεγεί δηλαδή ηγεμόνας τής Βλαχίας ο Κούζα, που είχε ήδη εκλεγεί ηγεμόνας τής Μολδαβίας.

Η Ουγγρική εφημερίδα "Vasamapi Ujsag" σχολιάζει με συμπάθεια και σεβασμό τη διπλή εκλογή του Αλέξανδρου Ιωάννη Κούζα

Έτσι θα πετύχαιναν την εκ των πραγμάτων ένωση των δύο χωρών. Τη λύση υιοθέτησαν αμέσως σχεδόν οι Φιλελεύθεροι. Δεν ήταν σίγουρο όμως τι θα έκανε η πλειοψηφία των Συντηρητικών. Στη Συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στις 24η Ιανουαρίου 1859 έλαμψε η ευφυΐα και η ικανότητα τού Αρσάκη, ο οποίος, αν και ισχυρό στέλεχος τής συντηρητική παράταξης, ήταν υποστηρικτής τής ένωσης των δύο ηγεμονιών. Με έναν μνημειώδη λόγο του στη Συνέλευση τού Βουκουρεστίου και τα λογικά του επιχειρήματα έπεισε και τους πιο φανατικούς συντηρητικούς τής Βλαχίας να ψηφίσουν τον Κούζα. Έτσι οι δύο ηγεμονίες στην ουσία ενώθηκαν, αφού είχαν τον ίδιο ηγεμόνα. Έμενε όμως να γίνει ένας μεγάλος διπλωματικός αγώνας, προκειμένου τα άλλα κράτη σε Ευρώπη και Ασία να αποδεχθούν την ένωση αυτή. Στον αγώνα αυτό πρωταγωνιστής υπήρξε και πάλι ο Απόστολος Αρσάκης.

Αυτή τη Συνέλευση τής 24ης Ιανουαρίου 1859 παρουσιάζει ο πίνακας τού Ρουμάνου ζωγράφου Theodor Aman με τίτλο «Η γέννηση τής Ρουμανίας» που βρίσκεται στο Μουσείο Ιστορίας τής Ρουμανίας. Μέσα σε αρκετά ταραγμένη ατμόσφαιρα, όλοι όρθιοι επιχειρηματολογούν, όπως φαίνεται από τις κινήσεις τους. Οι Φιλελεύθεροι βρίσκονται δεξιά και οι Συντηρητικοί αριστερά, όπως κοιτάζουμε τον πίνακα. Όλοι αγωνιούν για το αποτέλεσμα τής ψηφοφορίας. Η μορφή τού Αρσάκη διακρίνεται στο κέντρο τού πίνακα (δεύτερος από δεξιά με την ομάδα των Συντηρητικών), φαίνεται γαλήνια, ίσως γιατί είχε εργαστεί εκ των προτέρων για το αποτέλεσμα και είχε καταφέρει να μεταπείσει πολλούς από τους ομοϊδεάτες του.

Ο πίνακας τού Ρουμάνου ζωγράφου Theodor Aman με τίτλο «Η γέννηση τής Ρουμανίας» στο Μουσείο Ιστορίας τής Ρουμανίας

Για τον επιστήμονα που θα θελήσει να μελετήσει τη ζωή τού Αρσάκη υπάρχουν ακόμα πολλά και ενδιαφέροντα σημεία πληροφοριών στην πόλη τού Βουκουρεστίου. Μερικά από αυτά είναι τα «Εθνικά Αρχεία» στο Βουκουρέστι και η βιβλιοθήκη τής Ακαδημίας τής Ρουμανίας.

To κτήριο των Εθνικών Αρχείων στο Βουκουρέστι [Αrchivele Nationale]

To κτήριο τής Βιβλιοθήκης τής Ακαδημίας τής Ρουμανίας [Bibliotheca Academiei Romậne]

To νεκροταφείο Bellu (Serban Voda)

Στο νεκροταφείο Βellu στο Βουκουρέστι είναι θαμμένοι πολλές σημαντικές προσσσσωπικότητες τής Ρουμανίας. Τα μνήματα αποτελούν αξιοθέατο για όσους ενδιαφέρονται για πολιτιστικούς προορισμούς στη νοτιοανατολική Ευρώπη και ειδικότερα στη Ρουμανία. Είναι το σημαντικότερο νεκροταφείο στο Βουκουρέστι και βρίσκεται στην οδό Oltenitei 3-5. Είναι επίσης γνωστό ως νεκροταφείο Serban Voda. Το παρεκκλήσι στη μέση τού νεκροταφείου υπήρχε από παλιά, αλλά στη σημερινή του μορφή ξαναχτίστηκε στο 1890. Τo όνομα του νεκροταφείου προέρχεται από έναν πλούσιο κτηματία που ονομαζόταν Barbu Bellou και ο οποίος διετέλεσε και υπουργός Πολιτισμού και Δικαιοσύνης. Σε αυτόν ανήκε η γη στην οποία έγινε το νεκροταφείο. Μεταξύ των ταφικών μνημείων στο κοιμητήριο Bellu εντοπίστηκαν και 40 έργα Ελλήνων γλυπτών.

Ο Απόστολος Αρσάκης πέθανε στις 16 Ιουλίου 1874 στα κτήματα που διατηρούσε στο χωριό Παραϊπάνι (παλαιά ονομασία), όπου βρισκόταν και η θερινή του κατοικία. Η κόρη του Ολυμπία, που ήταν παντρεμένη με τον διαπρεπή νομικό Εμμανουήλ Λαχοβάρη, μετέφερε τη σορό του στον οικογενειακό τάφο τού συζύγου της, στο φημισμένο νεκροταφείο Μπέλλου, στο Βουκουρέστι. Το 1885 τοποθετήθηκε εκεί άγαλμα που είχε φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Carol Stork, το οποίο όμως καταστράφηκε σε βομβαρδισμό κατά τη διάρκεια τού Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Σήμερα δεν μπορεί κανείς να εντοπίσει τον τάφο, γιατί έχει εγκαταλειφτεί. Μετά την καταστροφή του τίποτα δεν θυμίζει τη μεγαλοπρέπεια που είχε στο παρελθόν.

Το νεκροταφείο Μπέλλου ή Serban Voda, όπως είναι περισσότερο γνωστό, όπου ήταν η τελευταία κατοικία τού Απόστολου Αρσάκη.

 

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

Φιλόλογος - Ιστορικός