Εμμανουήλ Λαμπάκης. Ο ζωγράφος που δίδαξε ζωγραφική στο Αρσάκειο

Ο σημαντικός Έλληνας ζωγράφος και αγιογράφος Εμμανουήλ Λαμπάκης γεννήθηκε στο Μουντάδο τής Τήνου το 1856 ή το 1859. Ήταν ο μικρότερος αδελφός τού Γεωργίου Λαμπάκη, ο οποίος θεωρείται θεμελιωτής τής χριστιανικής αρχαιολογίας στην Ελλάδα.

Τις πρώτες σπουδές έκανε στο Σχολείο των Τεχνών στην Αθήνα. Το 1881, με υποτροφία τού Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας τής Τήνου, συνέχισε την εκπαίδευσή του στην Ακαδημία των Ωραίων Τεχνών τού Μονάχου, με διδάσκαλο τον Νικόλαο Γύζη, με τον οποίο υπήρξε φίλος και επηρεάστηκε πολύ από τη διδασκαλία του. Στη συνέχεια σπούδασε και στην Ιταλία αλλά επέστρεψε στο Μόναχο, όπου άνοιξε δικό του μικρό εργαστήριο, το οποίο μετέφερε αργότερα στην Αθήνα.

Αυτοπροσωπογραφία τού Εμμανουήλ Λαμπάκη , (Πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών)

Ζωγράφιζε κυρίως προσωπογραφίες και ηθογραφικές σκηνές. Ασχολήθηκε επίσης με την εκκλησιαστική ζωγραφική όπως τη διαμόρφωσε ο L. Thiersch, τον οποίο ο Λαμπράκης εκτιμούσε πολύ. Το 1889 συνεργάστηκε με τους αδελφούς του στην αναστήλωση τής Μονής Δαφνίου, όπου εργάστηκε για τη συντήρηση των ψηφιδωτών.

Το σπίτι τού Νικολάου Γύζη στο Σκλαβοχώρι τής Τήνου, έργο τού Εμμανουήλ Λαμπάκη [Εθνική Πινακοθήκη]

Το 1889 ο Εμμανουήλ Λαμπράκης έλαβε μέρος στην Παγκόσμια Έκθεση των Παρισίων και βραβεύτηκε μαζί με άλλους τρεις καλλιτέχνες συμπατριώτες του: τον Νικόλαο Γύζη, τον Νικηφόρο Λύτρα και τον Λάζαρο Σώχο (1862-1911). Ζωγράφισε τις εικόνες τού Δωδεκαόρτου για τον ναό τού Αγίου Στεφάνου στο Παρίσι. Σε άρθρο τής εφημερίδας «Καιροί», στις 22 Ιανουαρίου 1893, διαβάζουμε ότι ο Λαμπάκης εφάρμοζε την προοπτική στις αγιογραφίες και έτσι έθεσε τις βάσεις τής νεότερης εκκλησιαστικής ζωγραφικής «χωρίς να παρεκτραπεί εν τη μιμήσει τής φύσεως, εις την ανευλαβή εντύπωσιν, την οποίαν παράγουσιν αί αγιογραφίαι τής λατινικής εκκλησίας και τής ιταλικής αναγεννήσεως».

O Εμμανουήλ Λαμπάκης , ( Απο το Εθνικό Ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Σκόκου)

Στο Αρσάκειο στην Αθήνα πρέπει να εργάσθηκε ως καθηγητής Ζωγραφικής από το 1885 έως το 1887. Στο Αρχείο τού Σχολείου βρίσκονται δύο έργα του: μία προσωπογραφία και ένας πίνακας που παρουσιάζει γυναικεία μορφή, ίσως τη διευθύντρια τού Σχολείου Γιοχάνα Κλέμπε.

Γυναικεία μορφή, ίσως η διευθύντρια τού Αρσακείου Γιοχάνα Κλέμπε, ( Aρχείο Φ.Ε.)

Δυναμική ήταν η συμμετοχή του σε καλλιτεχνικά σωματεία, όπως στην «Καλλιτεχνική Ένωση», την «Ένωση Καλλιτεχνών» και την «Ελληνική Καλλιτεχνική Εταιρεία». Κατά τα τέλη τής δεκαετίας τού 1890 συμμετείχε στις επιτροπές που θεσπίστηκαν προκειμένου να μελετήσουν το ζήτημα δημιουργίας δημόσιας πινακοθήκης και οδήγησαν εν τέλει στην ίδρυση τής Εθνικής Πινακοθήκης το 1900.

Το 1901 διορίστηκε καθηγητής Ιχνογραφίας στο Αρσάκειο τής Λάρισας, όπου δίδαξε μέχρι το 1902.

Το ίδιο έτος ίδρυσε ιδιωτική σχολή Ζωγραφικής για κορίτσια, διότι η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών είχε διαλύσει το τμήμα για τα κορίτσια. Τρία χρόνια πριν από τον θάνατό του διορίστηκε καθηγητής τού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Πέθανε το 1909 στο Δρομοκαΐτειο θεραπευτήριο, όπου βρισκόταν λόγω τής παθολογικής μελαγχολίας από την οποία έπασχε από το 1907.

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

φιλόλογος - ιστορικός

• Το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία από το Αρχείο τής Φ.Ε. και το Αρχείο τής οικογενείας Λαμπάκη και στη Wikipedia.