Iούλιος Έννιγγ.

Καθηγητής Μουσικής στο Αρσάκειο το 1842

 

O Iούλιος Έννιγγ (Julius Henning) γεννήθηκε στο Bahn τής Πρωσίας και σπούδασε στο Βερολίνο. Στην Αθήνα ήρθε το 1833 μαζί με τον Όθωνα. Στην αρχή υπηρέτησε στο πυροβολικό, διετέλεσε γραμματέας των ανακτόρων και το 1840 υπηρετούσε ως δασονόμος. Σύμφωνα με μια πληροφορία από το 1843 έως το 1855 δίδασκε ως παιδαγωγός. Όμως, με βεβαιότητα, από το 1851 μέχρι το 1855 βρισκόταν στη Σάμο όπου δίδασκε φωνητική, μουσική, πιάνο και γυμναστική σε εκπαιδευτήρια η παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα. Εκεί μάλιστα η γυναίκα του, που ήταν Υδραία στην καταγωγή, γέννησε το 1856 την κόρη τους Λουίζα Έννιγγ.

Όταν επέστρεψε από τη Σύρο στην Αθήνα δίδασκε, συστηματικά πλέον, κυρίως φωνητική μουσική σε πολλούς συλλόγους και σχολεία, όπως στο Αρσάκειο, το Ελληνικό Εκπαιδευτήριο, στη Φιλαρμονική «Ευτέρπη», στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» κ.α. Από το 1855 μέχρι το 1867 υπηρετούσε στο Αυλαρχείο. Στα «Ολύμπια» τού 1870 ήταν γυμνασίαρχος, υπεύθυνος για την καταγραφή των αθλητών και την προγύμνασή τους λίγο πριν από τους αγώνες.

Enning

Η μεγάλη προσφορά του στη μουσική διδασκαλία αποτυπώνεται στο βιβλίο του «Εγχειρίδιο Φωνητικής Μουσικής», που εκδόθηκε το 1875, καθώς και στα «Νέα άσματα παιδαγωγικά», που εκδόθηκαν το διάστημα 1880-1890 σε 10 τεύχη και η τιμή κάθε τεύχους ήταν 40 λεπτά. Όλα τα τεύχη τυπώθηκαν με δαπάνες τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Επιμελήθηκε ακόμη διάφορες συλλογές θρησκευτικών τραγουδιών. Όπως αναφέρει στον πρόλογο τού «Εγχειριδίου Φωνητικής Μουσικής», σκοπός τού σχολείου είναι η αρμονική ανάπτυξη και η εκπαίδευση όλων των δεξιοτήτων των νέων. Μια τέτοια έμφυτη δεξιότητα είναι το τραγούδι, που δεν λείπει από κανέναν άνθρωπο που ο Θεός τον προίκισε με φωνή. Μαζί με τον Αλεξ. Κατακουζηνό επιμελήθηκαν το 1877 την επανέκδοση τού βιβλίου «Ασμάτια Χριστιανικά προς χρήσιν των Ελληνοπαίδων». Επίσης επιμελήθηκε και τα «Άσματα παιδαγωγικά, εκδιδόμενα προς χρήσιν τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, εις ευρωπαϊκήν παρασημαντικήν» τού Ι.Θ. Σακελλαρίδη.

Στη διδασκαλία του ο Έννιγγ δεν θέλησε να επιβάλει τη βαυαρική αντίληψη περί μουσικής, αλλά προσπάθησε να δημιουργήσει ελληνική μουσική, κάτι το οποίο την εποχή εκείνη ήταν και γενικότερος στόχος τής εκπαίδευσης.

Ο Έννιγγ έγινε μέλος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας το 1869. Ήδη από το 1842 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία είχε περιλάβει στο πρόγραμμά της το μάθημα τής Ωδικής, καθώς και τη διδασκαλία οργανικής μουσικής με επιπλέον δίδακτρα. Έτσι το 1870 και το 1871 ο Έννιγγ εργάστηκε στο Αρσάκειο ως δάσκαλος Μουσικής. Στα Πρακτικά τής Φ.Ε. διαβάζουμε ότι το διάστημα 1891-1892 ο Έννιγγ ήταν καθηγητής Ωδικής στο Εσωτερικό Αρσάκειο, καθώς και σε όλες τις τάξεις τού εξωτερικού Τοσιτσείου Σχολείου τής Φ.Ε. Συνεργαζόταν με την Αργυρή Παππά, που δίδασκε Ωδική, και την Πηνελόπη Γκιούρτη, επιμελήτρια τού Αρσακείου και δασκάλα επί των ασκήσεων τού κλειδοκυμβάλου (επέβλεπε τη μελέτη των μαθητριών στο πιάνο). Για το μάθημα τής Ωδικής, που διδασκόταν δύο ώρες την εβδομάδα σε όλες τις βαθμίδες τής εκπαίδευσης (Πρότυπο και Διδασκαλείο), αναφέρονται τα ονόματα 10 ακόμη βοηθών.

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

φιλόλογος – ιστορικός

  • Το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία από το Αρχείο τής Φ.Ε., την ανέκδοτη «Ιστορία τής εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας» τού Στέφανου Γαλάτη και την εργασία τής Ζωής Διονυσίου «Παιδαγωγικές και ιδεολογικές όψεις μίας συλλογής τραγουδιών τού 19ου αι. Τα Νέα Παιδαγωγικά Άσματα τού Ιουλίου Έννιγγ».