Ασπασία Σκορδέλη

Η Ασπασία Σκορδέλη γεννήθηκε στη Φιλιππούπολη το 1867 από οικογένεια με παράδοση στην εκπαίδευση. Με το ξέσπασμα τής Ελληνικής Επανάστασης οι πρόγονοί της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Νάουσα τής Μακεδονίας και να εγκατασταθούν στην Στενήμαχο τής Ανατολικής Θράκης. Εκεί συνέχισαν τον αγώνα τους ως ιερείς και δάσκαλοι. Η γιαγιά της Σμαράγδα Γεωργίου ήταν η πρώτη Ελληνίδα δασκάλα τής Στενημάχου. Ο γιος της Βλάσιος Σκορδέλης, διδάκτωρ Φιλολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής των ελληνικών σχολείων Φιλιππουπόλεως, ήταν ο πατέρας τής Ασπασίας. Ο ευεργέτης Λεωνίδας Ζαρίφης, εκτιμώντας την αξία του, τον έστειλε στην Ευρώπη για να παρακολουθήσει ειδικές παιδαγωγικές σπουδές. Σπούδασε στη Λειψία όπου η κόρη του Ασπασία πήγε για πρώτη φορά στο δημοτικό σχολείο, ενώ Ελληνικά τής δίδασκε ο πατέρας της. Όταν επέστρεψαν στη Φιλιππούπολη, η Ασπασία συνέχισε τις σπουδές της στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία τα οποία διηύθυνε ο πατέρας της.

Η Ασπασία Σκορδέλη (Φυσιογνωμίαι τινες Αρσακειάδων ,ΣΑΦΕ 1936)

Κατά τον Ρωσσοτουρκικό πόλεμο ο Βλάσιος Σκορδέλης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Θράκη και να έρθει στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε ως επιθεωρητής των δημοτικών σχολείων Φθιώτιδος και Φωκίδος, ως διευθυντής του Διδασκαλείου Τριπόλεως και ως καθηγητής τής Παιδαγωγικής Ακαδημίας στο Αρσάκειο από το 1883 μέχρι το 1887.

Έτσι η Ασπασία Σκορδέλη φοίτησε στο Αρσάκειο από όπου αποφοίτησε το 1885. Σπούδασε Γαλλικά στην Ελβετία και το 1886 διορίστηκε δασκάλα στο Αρσάκειο. Το 1887 ο πατέρας της ίδρυσε το «Ανώτερον Παρθεναγωγείον Ασπασίας Σκορδέλη» το οποίο διηύθυνε η ίδια επί 25 χρόνια. Στο σχολείο της διδάχθηκε υγιεινή, βρεφοκομία, οικοκυρικά και γεωπονικά. Το 1912 παραχώρησε το σχολείο στον συνεργάτη της Α. Χουρμούζη και πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου ανέλαβε τη διεύθυνση τού Κεντρικού Παρθεναγωγείου Σταυροδρομίου μέχρι το 1923. Εκεί φάνηκαν τα διοικητικά της προσόντα και η αφοσίωση στο έργο τού εκπαιδευτικού. Μάλιστα σε υπόγεια αίθουσα τού σχολείου δίδασκε στις μαθήτριες ελληνικούς χορούς και τραγούδια. Μετά την ανακωχή η Ασπασία Σκορδέλη κηρύχθηκε ανεπιθύμητο πρόσωπο και απομακρύνθηκε από τη θέση της από τους Τούρκους.

Τότε ήταν που ξέσπασε επιδημία εξανθηματικού τύφου. Η Ασπασία Σκορδέλη συνέλεξε τα εγκαταλελειμμένα και άστεγα θύματα τού εκτοπισμού των Ελλήνων τής Ανατολής (από τους Νεοτούρκους) στο «Άσυλο Αστέγων Ντολμά Μπαξέ» τής Κωνσταντινούπολης και τα περιποιήθηκε με τη βοήθεια γιατρών. Μετά την καταστροφή τής Σμύρνης διετάχθη να αναχωρήσει από την Τουρκία. Έφθασε στην Αθήνα το 1923 και ανέλαβε τη διεύθυνση τής εν Αθήναις Αστικής Σχολής και τού Οικοτροφείου της. Στο Αρσάκειο υπηρέτησε ως διευθύντρια τού Ανωτάτου Παρθεναγωγείου, ως δασκάλα οικιακών έργων στο Διδασκαλείο, ως διευθύντρια τού Οικοτροφείου ή ως διευθύντρια τής Οικοκυρικής Σχολής τού Αρσακείου Ψυχικού.

Υπηρέτησε επί 50 χρόνια την ελληνική εκπαίδευση.

Εργάστηκε επίσης για τον Ερυθρό Σταυρό. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε γι’ αυτήν η διευθύντρια τής Παιδαγωγικής Ακαδημίας του Αρσακείου Άννα Γιαννοπούλου, στο πρόσωπό της βρήκε την τέλεια εφαρμογή του το λεγόμενο από τον Πεσταλότσι «Όλα διά τους άλλους, τίποτε δι’ εμέ».

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

φιλόλογος ‒ ιστορικός

• Το κείμενο βασίζεται σε πηγές από το Αρχείο τής Φ.Ε. και στη βιογραφία που έγραψε η Άννα Γιαννοπούλου στο βιβλίο «Φυσιογνωμίαι τινές Αρσακειάδων». .