Μαρία Δεσύλλα-Λαβράνου. Η ζωγράφος που ανακάλυψε το ταλέντο της στο Αρσάκειο

Η Μαρία Δεσύλλα γεννήθηκε στην Κέρκυρα την 1η Φεβρουαρίου 1893 με καταγωγή από οικογένεια που ανήκε στην παλιά μεγαλοαστική τάξη τού νησιού, μέλη τής οποίας ήταν προσωπικότητες τής πολιτικής. Φοίτησε στο Αρσάκειο Κερκύρας, όπου το 1905, όταν ήταν 12 ετών, τής δόθηκε η ευκαιρία να εκδηλώσει το ταλέντο της. Έλαβε μέρος σε έκθεση- διαγωνισμό ζωγραφικής με έργα των μαθητριών που οργανώθηκε στο Σχολείο και απέσπασε το 1ο βραβείο. Από το 1905 μέχρι το 1910 σπούδασε ζωγραφική δίπλα στον Κερκυραίο ζωγράφο Γιώργο Σαμαρτζή, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών τής Νεάπολης και είχε αναλάβει τη διεύθυνση τής Καλλιτεχνικής Σχολής τής Κέρκυρας. Το 1911 η Μαρία Δεσύλλα πήγε στη Φλωρεντία για ανώτερες σπουδές. Εκεί μαθήτευσε κοντά στον A. Protti. Στη συνέχεια πήγε στη Βενετία, όπου μαθήτευσε κοντά στον E. Marzi. Από το 1919 ώς το 1930 ταξίδεψε σε διάφορες χώρες τής Ευρώπης, επισκεπτόμενη μουσεία και πινακοθήκες.

Έργο της Μαρίας Δεσύλλα- Λαβράνου.

Στα πρώτα της έργα είναι εμφανής η επιρροή από τους Ιταλούς δασκάλους της. Τα θέματα που ζωγραφίζει έχουν κεντρικό θέμα τον άνθρωπο, με εξαίρεση μερικές νεκρές φύσεις. Ασχολήθηκε κυρίως με την προσωπογραφία, συνεχίζοντας έτσι την παράδοση των Επτανησίων προσωπογράφων. Με τον χρωστήρα της αποτύπωσε φυσιογνωμίες τής Κέρκυρας και τού οικείου περιβάλλοντός της.

Ανδρική μορφή καθήμενη, έργο τής Μαρίας Δεσύλλα

Το 1933 παντρεύτηκε τον Άγγελο Λαβράνο και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πατρίδα της, όπου αφοσιώθηκε στη ζωγραφική. Ήταν η πρώτη Κερκυραία ζωγράφος τού 20ού αιώνα. Ζούσε όμως σε μια εποχή που η επαγγελματική ενασχόληση με τη ζωγραφική δεν ταίριαζε σε μια γυναίκα αριστοκρατικής καταγωγής. Για την κόρη ενός πλούσιου βιομήχανου το να εκθέσει τα έργα της θα ήταν ντροπή, αφού αυτό θα σήμαινε «πώλησή τους». Η τόσο αυστηρή και άδικη για τις γυναίκες και το έργο τους εποχή στέρησε στη Μαρία Δεσύλλα τη χαρά να δει τα έργα της εκτεθειμένα σε έναν χώρο πολιτισμού. Μπορεί βέβαια να μην παρουσίασε ποτέ τα έργα της, ούτε σε ατομική ούτε σε ομαδική έκθεση, όμως η αναμφισβήτητη αξία τους τη δικαίωσε μετά θάνατον.

Ο ιστορικός Τέχνης Νίκος Γρηγοράκης έγραψε γι’ αυτήν το 1992: «Η εποχή που έζησε και η σεμνότητα τής Μαρίας Δεσύλλα δεν τής επέτρεψαν να εκθέσει τα έργα της όσο ζούσε». Πέντε χρόνια όμως μετά τον θάνατό της, στις 3 Μαΐου 1987, οργανώθηκε μια αναδρομική παρουσίαση των έργων της στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών «Υάκινθος». Όσοι επισκέφθηκαν την έκθεση αυτή κατάλαβαν ότι είχαν μπροστά τους τα έργα μίας από τις πρώτες και τις πλέον αξιόλογες Ελληνίδες ζωγράφους.

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

φιλόλογος ‒ ιστορικός

• Τα κείμενο βασίζεται σε στοιχεία από το Αρχείο τής Φ.Ε., το ένθετο τής εφημερίδας «Καθημερινή» τής 23ης Φεβρουαρίου 1997 και τη Βικιπαιδεία.