Ο θάνατος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη
Λίγους μήνες πριν πεθάνει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, σαν να είχε προαισθανθεί το τέλος του, αποφάσισε να κάνει μια περιοδεία στον Μοριά, για να συναντήσει τους φίλους του και να συμφιλιωθεί με τους αντιπάλους του. Πέρασε και από τις Σπέτσες για να συναντήσει τον Κουντουριώτη. Συγχώρησε ακόμη και τον Κωνσταντίνο Σχινά, τον Υπουργό Δικαιοσύνης της Αντιβασιλείας, που άσκησε πίεση για να τον καταδικάσουν σε θάνατο. Τους αποχαιρέτησε όλους. λες και θα έφευγε για μακρινό ταξίδι.
Την 1η Οκτωβρίου του 1843 ο Κολοκοτρώνης πάντρεψε τον γιο του Κολίνο με την εγγονή του Ιωάννη Καρατζά, ηγεμόνα της Βλαχίας. Ο γάμος αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά γεγονότα της Αθήνας την εποχή εκείνη. Ήταν παρόντες όλοι οι επίσημοι αλλά και οι εκπρόσωποι των ξένων πρεσβειών. Ο Κολοκοτρώνης ήταν ευδιάθετος και διασκέδαζε με την καρδιά του. Το βράδυ της 3ης Φεβρουαρίου παραβρέθηκε σε έναν χορό στο παλάτι του Όθωνα και ήταν πολύ ευδιάθετος. Λένε, μάλιστα, ότι ζήτησε από τον Βασιλιά να πει στους μουσικούς να παίξουν ελληνικούς χορούς/ Χαρούμενος ο Γέρος χόρευε με τις κυρίες των τιμών. Όταν ο Αναγνώστης Δεληγιάννης του είπε ότι ήπιε λίγο παραπάνω, ο Κολοκοτρώνης απάντησε ότι ήθελε να γλεντήσει τις τελευταίες του στιγμές.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης νεκρός
Επέστρεψε στο σπίτι όπου ζούσε με τον γιο του Γενναίο, στη σημερινή οδό Κολοκοτρώνη (στο κέντρο της Αθήνας) γύρω στις 12μμ. Στις 3πμ οι οικείοι του διαπίστωσαν ότι δεν ήταν καλά και έσπευσαν να καλέσουν τους γιατρούς Γλαράκη, Ρέζερ και Οικονόμου, οι οποίοι δυστυχώς δεν κατάφεραν να τον επαναφέρουν από την εγκεφαλική συμφόρηση. Ειδοποιήθηκαν αμέσως τα παιδιά του, οι συγγενείς, οι φίλοι και οι συμπολεμιστές του. Οι Αθηναίοι μόλις άκουσαν τη φήμη ότι ο Γέρος είχε αρρωστήσει, παρατούσαν τις δουλειές τους και έτρεχαν στο σπίτι του να μάθουν κάτι περισσότερο. Η καρδιά του ανθρώπου που με τη σοφία και τον στρατηγικό του νου θεμελίωσε την Ελληνική Επανάσταση στον Μοριά με την άλωση της Τριπολιτσάς και την καταστροφή του Δράμαλη και που, παρά τους δύο εμφυλίους, κατόρθωσε να συντηρήσει ζωντανό τον αγώνα επί 8 χρόνια, σταμάτησε να κτυπά στις 11π.μ. της 4ης Φεβρουαρίου του 1843.
Ο Τάφος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο Α΄ Νεκροταφείο.
Η Κυβέρνηση κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος. Την ημέρα της κηδείας ο θρυλικός Γέρος του Μοριά έβγαινε για τελευταία φορά από το σπίτι του μέσα στο φέρετρο φορώντας την στολή του Στρατηγού και τα τσαρούχια, ζωσμένος τα άρματά του. Οι συμπολεμιστές του τοποθέτησαν κάτω από τα πόδια του μια τουρκική σημαία για να συμβολίζει τον τρόπο που πάτησε την τουρκική σκλαβιά. Σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο, το Συμβούλιο της Επικρατείας και πλήθος κόσμου ακολούθησε την πομπή που οδήγησε τον νεκρό στον Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Ειρήνης,[1] διασχίζοντας την οδό Ερμού και στρίβοντας δεξιά στην Αιόλου. Μαζί με όλους τους άλλους ακολουθούσε την πομπή και ο Πρόεδρος της ΦΕ Ανδρέας Μεταξάς και τα μέλη του ΔΣ. Ήθελαν και αυτά να αποχαιρετήσουν τον μεγάλο στρατηγό και άνθρωπο, ο οποίος βοήθησε με την προσωπικότητα και το κύρος του την Εταιρεία εγγράφοντας ως μέλη όχι μόνο τους γιους του αλλά και όλους τους συναγωνιστές και φίλους του για να ενισχύσουν την εκπαίδευση των ελληνοπαίδων και των Ελληνίδων .
«Ο Θεός υπέγραψε την ελευθερία της Ελλάδος και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του»
Μέσα στο Ναό αλλά και στο Νεκροταφείο τον συνόδευσαν οι συμπολεμιστές του ο Γεώργιος Κουντουριώτης, ο Δημ. Πλαπούτας, ο Ρήγας Παλαμίδης, ο Μακρυγιάννης, ο Γιατράκος , όλοι μέλη της ΦΕ, καθώς και ο Αναγνώστης Δεληγιάννης άκουσαν μαζί με τους οικείους του τα υπέροχα λόγια του επικήδειου που εκφώνησε ο Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων.
Η μεταφορά των οστών του Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη το 1930
Η μεταφορά των οστών του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη. Η πομπή με τα οστά του Θ. Κολοκοτρώνη στην οδό Σταδίου την Πέμπτη 9 κτωβρίου 1930. Η σπάνια αυτή φωτογραφία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό L΄Illustration της Αλεξάνδρειας στο τεύχος της 25 Οκτωβρίου 1930. (Αρχείο Ν. Γρηγοράκη). Πηγή: Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Πελοποννήσου, https://www.facebook.com/media/set/?set=a.120673638304429&type=3 Με στοιχεία και από τη Lifo
Τα οστά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη το 1930, έτος που το Ελληνικό κράτος συμπλήρωνε 100 χρόνια ελεύθερης ζωής, μεταφέρθηκαν από το Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας στην Τρίπολη, σύμφωνα με απόφαση που πήρε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Τη μεταφορά είχαν ζητήσει οι Αρκάδες. Συνόδευσε μάλιστα ο ίδιος ο Βενιζέλος τα οστά στην ιστορική πόλη . Εκεί μετά από την δοξολογία στον Άγιο Βασίλειο τοποθετηθήκαν στο Ηρώο στην πλατεία του Άρεως. Το 1971 στην ίδια πλατεία στήθηκε ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Από το 1993 τα οστά βρίσκονται σε κρύπτη στη βάση του μνημείου.
Επίλογος
Το πρωί της 4ης Φεβρουαρίου 1843 η Ελλάδα ήταν σίγουρα φτωχότερη, γιατί έχασε τον στρατιωτικό ηγέτη της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά χάρη σε αυτόν και τους συμπολεμιστές του ήταν πλέον Ελεύθερη.
Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ
Φιλολογος-Ιστορικός
[1] Δεν είχε κτιστεί ακόμα η Μητρόπολη.
