Το κτήριο τής Διοικήσεως τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας
Σχεδόν απέναντι από την είσοδο τού Αρσακείου Ψυχικού, επί της οδού Κοκκώνη 18 και Πριγκιπίσσης Ελένης τού Νικολάου, βρίσκεται το κτήριο Διοικήσεως τής Φ.Ε., ένα ιστορικό κτήριο, από τα παλαιότερα της περιοχής, που περιήλθε στην ιδιοκτησία τής Εταιρείας μόλις το 1958.
Αεροφωτογραφία τής περιοχής τού Αρσακείου Ψυχικού όπου φαίνεται και το κτήριο τής Διοικήσεως, το οικόπεδο που το περιβάλλει, καθώς και η γύρω περιοχή.
Το κτήριο αυτό αγοράστηκε αρχικά το 1927 από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Μιχαλακόπουλο (1875-1938), ο οποίος ήταν πολιτικός και νομομαθής από την Πάτρα. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς και διετέλεσε πρωθυπουργός τής Ελλάδος το 1924-1925. Ήταν ο εισηγητής των νόμων κοινωνικής πολιτικής τής πρώτης κυβερνήσεως Βενιζέλου για τα εργατικά ατυχήματα και τους συνεταιρισμούς. Πήρε μέρος στις διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη των Σεβρών. Μετά την άνοδο τού Ι. Μεταξά ο Μιχαλακόπουλος εξορίστηκε στην Πάρο και λίγο μετά απεβίωσε.
Όταν αγοράστηκε από τον Μιχαλακόπουλο, το κτήριο ήταν μια απλή μονοκατοικία 300 τ.μ. κτισμένη μέσα σε ένα μεγάλο και ευρύχωρο οικόπεδο. Σε αυτό το σπίτι ο Έλληνας πολιτικός βρισκόταν ασθενής και κλινήρης, όταν στις 10 Φεβρουαρίου 1938 συνελήφθη από άνδρες τής Ασφάλειας τού Μεταξά και εκτοπίστηκε στην Πάρο κάτω από πολύ δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Μετά από λίγες μέρες απεβίωσε. Μετά τον θάνατό του το σπίτι περιήλθε στη σύζυγό του Μαρία και την κόρη του Ελένη, σύζυγο τού Λεωνίδα Κανελλόπουλου.
Ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος (1875-1938) ήταν πολιτικός, στενός συνεργάτης τού Ελ. Βενιζέλου. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας από τις 7 Οκτωβρίου 1924 έως τις 20 Ιουνίου 1925.
Λίγο χρόνο μετά η πριγκίπισσα Ελένη, σύζυγος του πρίγκιπα Νικολάου, τού τριτότοκου γιου τού Γεωργίου Α΄ και τής Όλγας, μετά τον θάνατο τού συζύγου της αρχικά ενοικίασε και αργότερα αγόρασε το κτήριο (28 Ιουλίου 1955) για θερινή κατοικία. Η πριγκίπισσα Ελένη μάλιστα, η οποία ήταν κόρη τού αδελφού τού Τσάρου τής Ρωσίας, πρέπει να προσέθεσε και τον 2ο όροφο τού κτηρίου. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα ήταν σε μεγάλη ηλικία και αρνήθηκε να ακολουθήσει την υπόλοιπη βασιλική οικογένεια στην εξορία. Παρέμεινε στο σπίτι τού Ψυχικού με συντροφιά κάποιους πιστούς της φίλους και τις πολυαγαπημένες της γάτες. Κατά τη διάρκεια τής Κατοχής υποστήριξε ενεργά τον Ελβετικό και τον Σουηδικό Ερυθρό Σταυρό και την αντίσταση τού Αλ. Παπάγου. Μετά τον θάνατό της το σπίτι περιήλθε στην κυριότητα των θυγατέρων της, πριγκιπισσών Όλγας και Μαρίνας τού Κεντ, και στα εγγόνια της.
O πρίγκιπας Νικόλαος και η σύζυγός του Ελένη. Ο Νικόλαος ήταν το τέταρτο παιδί τού βασιλιά Γεωργίου τού Α΄ και της Όλγας. Ήταν ζωγράφος και καλλιτεχνική φύση. Αποποιήθηκε, υπέρ τού ελληνικού Δημοσίου, τής κληρονομίας τού Βασιλικού Θεάτρου που του είχε κληροδοτήσει ο πατέρας του. Παντρεύτηκε τη μεγάλη δούκισσα Ελένη Βλαδιμήροβνα τής Ρωσίας, κόρη τού αδελφού τού τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, και απέκτησαν τρεις κόρες. Ο Νικόλαος πέθανε το 1938.
Μετά τον θάνατο τού συζύγου της η Ελένη ενοικίασε και αργότερα αγόρασε την οικία τού Ανδρέα Μιχαλακόπουλου. Παρέμεινε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια τού Πολέμου και τής Κατοχής. Στη φωτογραφία, που χρονολογείται από τα Χριστούγεννα τού 1940, τη βλέπουμε στο σαλόνι της μπροστά στο τζάκι.
Η ΦΕ, που αγόρασε το κτήριο μετά τον θάνατό της, σεβάστηκε τη διαρρύθμιση τού σπιτιού. Έτσι σήμερα μπορούμε να καταλάβουμε πού κάθονταν η πριγκίπισσα Ελένη στην προηγούμενη φωτογραφία.
Το 1958 ο Πρόεδρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Παναγιώτης Πουλίτσας πρότεινε στο Δ.Σ. να αγοραστεί το κτήριο για να στεγαστεί εκεί το Οικοτροφείο τού εξαταξίου Γυμνασίου τού Αρσακείου Ψυχικού, ώστε ο 4ος όροφος τού Σχολείου να μπορεί να διαρρυθμιστεί για να δημιουργηθούν εκεί αίθουσες διδασκαλίας. Η πρόταση έγινε δεκτή και η τριώροφος κατοικία αλλά και το οικόπεδο, συνολικού εμβαδού 3.173 τ.μ. περιήλθε στη Φ.Ε. έναντι 1.990.000 δρχ. Εκεί στεγάστηκε το Οικοτροφείο, το οπoίο διηύθυνε επί σειρά ετών η Μίνα Μπέρτου. Το Οικοτροφείο έκλεισε το 1973. Έκτοτε το κτήριο νοικιάστηκε για διάφορες χρήσεις έως ότου από το 1988-1990 ανακαινίστηκε, υπό την επίβλεψη τού αρχιτέκτονα μηχανικού Θ. Πολυχρονόπουλου, για να στεγάσει τα γραφεία τής Διοικήσεως τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, τα οποία μέχρι τότε στεγάζονταν στο κεντρικό κτήριο τού Αρσακείου στη γωνία Πεσμαζόγλου και Σταδίου. Στον χώρο αυτό συνεχίζουν να λειτουργούν τα γραφεία Διοικήσεως τής ΦΕ μέχρι σήμερα.
Η αίθουσα συνεδριάσεων τού ΔΣ τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Διακρίνεται ο γνωστός πίνακας τού Νικηφόρου Λύτρα που απεικονίζει τον Όθωνα και ο πίνακας τού πρώτου προέδρου τής ΦΕ Γ. Κουντουριώτη, έργο τού ζωγράφου Ι. Δούκα.
Άλλη όψη τής αίθουσας συνεδριάσεων τής ΦΕ. Στο βάθος ο πίνακας τής βασίλισσας Αμαλίας, επίσης έργο τού Λύτρα.
Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ
φιλόλογος – ιστορικός
