Πληροφοριακά Στοιχεία

Κατηγορία: Αρσάκειο στη γενέτειρα τού Α. Αρσάκη

Εμφανίσεις: 3146

Αρσάκειο στη γενέτειρα τού Α. Αρσάκη

Αρσάκειο Χοταχόβας

Ο Απόστολος Αρσάκης, αφού είχε προσφέρει πολλά στην Ελλάδα αλλά και τη Ρουμανία, πήρε την απόφαση να προσφέρει κάτι στη γενέτειρά του, το μικρό χωριό τής Ηπείρου, τη Χοταχόβα. Έτσι το 1870 μετά από μακρά αλληλογραφία με τις τοπικές αρχές, ίδρυσε εκεί σχολείο για να διδάσκεται η ελληνική γλώσσα.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O ναός τού Αγίου Γεωργίου που ανήγειρε ο Απόστολος Αρσάκης στη γενέτειρά του Χοταχόβα όπως είναι σήμερα.

Την απόφαση αυτή έλαβε με στόχο να δημιουργήσει εκεί ένα κέντρο ελληνικού πολιτισμού, κάτι που δεν κατέστη δυνατό. Στο σχολείο αυτό θα φοιτούσαν αγόρια και κορίτσια για να αποκτήσουν μόρφωση και καλλιέργεια. Επιθυμία τού Αρσάκη ήταν να γίνει η ιδιαίτερη πατρίδα του πνευματικό κέντρο τής περιοχής. Με την οξυδέρκεια που διέθετε συνειδητοποίησε ότι το σχολείο θα μπορούσε να αναπτυχθεί μόνο αν το αναλάμβανε ένας έμπειρος εκπαιδευτικός φορέας, γι' αυτό και ζήτησε από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία και τον πρόεδρό της Π. Ρομπότη να αναλάβει την οργάνωσή του. Στα σχολεία όμως τής ΦΕ δεν φοιτούσαν αγόρια. Γνωρίζοντας την επιθυμία τού ευεργέτη, το ΔΣ τής ΦΕ, σε μυστική συνεδρίαση που έγινε στις 8 Νοεμβρίου 1870, πήρε την απόφαση να επεκτείνει -όπου ήταν δυνατόν- τις δραστηριότητές τής Εταιρείας και στην εκπαίδευση των αγοριών, ώστε να εκπληρώσει πλήρως τον σκοπό τής ίδρυσής της που ήταν ακριβώς η εκπαίδευση τού λαού.

Άποψη τού ορεινού όγκου που περιβάλλει τη Χοταχόβα.

Την άνοιξη τού 1871 η ΦΕ έστειλε στη Χοταχόβα παλαιό στέλεχος τής ελληνικής προξενικής υπηρεσίας για να κατοπτεύσει την περιοχή. Ο απεσταλμένος επεσήμανε τις πολλές δυσκολίες που υπήρχαν. Η Εταιρεία όμως ανέλαβε το σχολείο παρά τις όποιες δυσχέρειες. Ο Αρσάκης προίκισε το σχολείο με ακίνητη περιουσία στην Κωνσταντινούπολη και με νέα συμβολαιογραφική πράξη, στις 20 Φεβρουαρίου 1871, δώρισε άλλες 75.000 δρχ. στη ΦΕ για να έχει την εποπτεία τού σχολείου στη Χοταχόβα δαπανώντας ετησίως 2.500-3.000 δρχ.

Έγγραφο τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας προς τον Απόστολο Αρσάκη με το οποίο τον ενημερώνει σχετικά με τις ενέργειες που έχουν αναληφθεί εκ μέρους της  για τη λειτουργία τού σχολείου που ο ίδιος είχε ιδρύσει στη Χοταχόβα και για την ολιγωρία των τοπικών αρχών οι οποίες καθυστερούν να απαντήσουν.

Εντυπωσιακή είναι η επιστολή που ο ευεργέτης απευθύνει στον πρόεδρο τής ΦΕ Π. Ρομπότη [ΑΝ, ΑΑ,651] κατά τα τέλη του καλοκαιριού το'υ 1871. Μεταξύ άλλων γράφει  ο Αρσάκης: «Γνωρίζω εκ πείρας  ότι εις τας χείρας τής Εταιρείας όλα προκόπτουν, όλα καρποφορούν και εις αυτήν και μόνον πρέπει να αποδώσει το Γένος ό,τι καλόν είτε τερπνόν προκύψει εκ των οβολών τους οποίους ηδυνήθην και εγώ να συνεισφέρω εις αναγέννησιν τής Ελλάδος» …  «Υμείς μεν ονομάζετε τούτο τέκνον εμόν, εγώ δε κατά λόγον ορθώτερον ονομάζω και θεωρώ  αυτό υμέτερον τέκνον […] και θέλω να δώσητε αυτώ […] ζωήν […] εν πάση πληρεξουσιότητι και απολύτω εξουσία από μέρους μου.».

Το Αρσάκειο Χοταχόβας λειτούργησε ως αλληλοδιδακτικό και με νηπιαγωγείο μέχρι το 1920. Μέχρι το έτος 1911 η επικοινωνία τής ΦΕ με το σχολείο ήταν τακτική. Το 1920, όταν δημιουργήθηκε το ανεξάρτητο αλβανικό κράτος επιβλήθηκε στο σχολείο ο έλεγχος τής αλβανικής κυβέρνησης και έπαψαν να φοιτούν σε αυτό μόνον οι Έλληνες τής περιοχής. Το 1926 το αλβανικό κράτος ενημέρωσε τη ΦΕ ότι στο κτήριο τού σχολείου λειτουργεί πλέον κυβερνητικό αλβανικό σχολείο.

Το κτήριο τού σχολείου που έχτισε ο Απόστολος Αρσάκης στη Χοταχόβα χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο τού αλβανικού κράτους και μετά τα γεγονότα τού 1914. Στη φωτογραφία όπως είναι σήμερα.

Σήμερα το σχολείο έχει καταστραφεί και δεν χρησιμοποιείται πλέον ως εκπαιδευτήριο. Το ίδιο έχει συμβεί και με την εκκλησία τού Αγ. Γεωργίου που ο ευεργέτης είχε κτίσει στη Χοταχόβα. Τα χρόνια που πέρασαν και τα ιστορικά γεγονότα που μεσολάβησαν άλλαξαν τα δεδομένα. Το όνειρο τού Αρσάκη για προσφορά ελληνικής παιδείας στην περιοχή δεν πραγματοποιήθηκε τότε. Ίσως η ψυχή τού ευεργέτη να αγαλλίασε όταν αρκετά χρόνια αργότερα οι ιστορικές συγκυρίες επέτρεψαν στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία να ιδρύσει το Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολέγιο Τιράνων, ώστε τα νέα παιδιά τού γειτονικού αυτού κράτους να έχουν τη δυνατότητα να μετέχουν «τής ἡημετέρας παιδείας».

 

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ

φιλόλογος - ιστορικός