Αγανίκη Αινιάνος Μαζαράκη. Μια βουκολική ποιήτρια τον 19ο αιώνα

Ω! Μία μόνη επί τής γης είχα φιλοδοξίαν

Να καταπαύω δάκρυα, να σβήνω την οδύνη

Να χύνω βάλσαμον γλυκύ εις την απελπισίαν

Να φέρω πάντοτε χαράν, των πόνων την γαλήνην.

                                      Αγανίκη Αινιάνος Μαζαράκη

Η Aγανίκη Αινιάνος Μαζαράκη γεννήθηκε το 1838, την εποχή που οργανωνόταν το ελληνικό κράτος. Πατέρας της ήταν ο Γεώργιος Αινιάν, πρωτεργάτης τής Φιλικής Εταιρείας, αγωνιστής, πολιτικός και μέλος τού πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Καταγόταν από την Υπάτη Φθιώτιδας. Η οικογένειά του είχε αναδείξει πολλούς λογίους. Γι’ αυτό η Αγανίκη στο πατρικό της σπίτι είχε συναναστραφεί πολλά εκλεκτά μέλη τής ελληνικής κοινωνίας, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν προσωπικές αναμνήσεις από τον αγώνα για την απελευθέρωση. Η Αγανίκη ήταν ευφυής και πολυμαθής, αλλά συγχρόνως ευγενής με εξαίρετο ήθος

Έχασε πολύ μικρή τους γονείς της και έμεινε κοντά στον θείο της Δημήτριο. Ο θείος της, επειδή ήταν πρωτεργάτης τής επανάστασης κατά τού Όθωνα το 1848, αναγκάστηκε να καταφύγει στα βουνά, όπου μοιραία τον ακολούθησε και η Αγανίκη. Έτσι μεγάλο μέρος των παιδικών της χρόνων πέρασε στην Οίτη και οι εντυπώσεις αυτές την ακολούθησαν όλη της τη ζωή. Όταν τα πράγματα ηρέμησαν η Αγανίκη επανήλθε με τους συγγενείς της στην Αθήνα και γράφτηκε στο Αρσάκειο, όπου φοίτησε επιδεικνύοντας μεγάλο ζήλο για τα γράμματα και έπαιρνε υψηλούς βαθμούς. Την επαινούσαν όχι μόνο οι καθηγητές αλλά και οι συμμαθήτριές της. Αποφοίτησε 17 ετών και άρχισε να μελετά αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και δόκιμους Γάλλους ποιητές και πεζογράφους

Η Αγανίκη Αινιάνος Μαζαράκη σε νεαρή ηλικία (απο το βιβλίο  του Γ. Καλλιώρα (Αγανίκη Αινιάνος -Μαζαράκη, Το τρισεύοσμον άνθος της Οίτης)

Το 1860 παντρεύτηκε τον γιατρό Ιωάννη Μαζαράκη από την Κύθνο. Υπήρξε υπόδειγμα συζύγου και μητέρας αφοσιωμένης στην ανατροφή των παιδιών της. Διέθετε μεγάλη φαντασία και από πολύ νωρίς είχε την αίσθηση τού μέτρου και τού ρυθμού. Στα ποιήματα που συνέθεσε διαφαινόταν η λεπτότητα των αισθημάτων της, η αγάπη της για την φύση και την πατρίδα, η ευαισθησία τής καρδιάς της και η μητρική της στοργή. Όσο ζούσε δεν ήταν γνωστή στον κοινωνικό της περίγυρο ως ποιήτρια. Έγραφε στίχους μόνο για τον εαυτό της. Η ποίηση γι’ αυτήν ήταν ανάγκη ψυχής και ένα μυστικό ζωής που σε κανέναν δεν είχε φανερώσει. Αν λάβουμε υπ’ όψιν την εποχή κατά την οποία ζούσε θα πρέπει να υποπτευθούμε ότι ίσως δεν ήθελε να συγκεντρώσει σχόλια τα οποία θα ενοχλούσαν τον σύζυγο και τα παιδιά της. Οι στίχοι της εξέφραζαν την προσωπικότητά αλλά και την στάση ζωής για την ποιήτρια, η οποία έγραφε από ψυχική ανάγκη.

Η Αγανίκη Αινιάνος Μαζαράκη, (το βιβλίο του Γ. Καλλιώρα)

Όταν το 1892 πέθανε, οι δικοί της εξεπλάγησαν ανακαλύπτοντας πλήθος ποιημάτων, τα οποία συγκέντρωσαν τα παιδιά της και εξέδωσαν το 1893 σε έναν τόμο με τον τίτλο «Ποιήσεις». Βέβαια η ανθολόγηση έγινε σύμφωνα με τα κριτήρια εκείνης τής εποχής και ίσως πολλά έργα της να μην παρουσιάσθηκαν και να έχουν χαθεί. Αυτά όμως που εξεδόθησαν παρουσιάζουν ένα πηγαίο ταλέντο με σκέψη πρωτοποριακή. Ήταν γεννημένη ποιήτρια.

Στη βιογραφία της που έγραψε η αντιπρόεδρος τού ΣΑΦΕ Πηνελόπη Μ. Καΐρη διαβάζουμε: «Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία εν τη φυσιογνωμία τής Αγανίκης Αινιάνος Μαζαράκη, τής εκλεκτής ταύτης αποφοίτου των Σχολείων της κατά την πρώτην εικοσιπενταετηρίδα από τής ιδρύσεώς της, παρουσιάζει, ως εν αναγλύφω, οποίον το έργον και οποίοι οι καρποί αυτής και κατά τα πρώτα ακόμα έτη από τής συστάσεώς της.»

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ

φιλόλογος – ιστορικός

• Το κείμενο στηρίζεται σε βιογραφία τής Αγανίκης Αινιάνος Μαζαράκη και στο κείμενο τής Πηνελόπης Καΐρη από το βιβλίο «Φυσιογνωμίαι τινες Αρσακειάδων». και το βιβλίο του Γ. Καλλιώρα, Αγανίκη Αινάνος Μαζαράκη, Το τρισεύγενον άνθος της Οίτης.