Το Τοσίτσειο στην οδό Αχαρνών

Μετά την εγκατάσταση των Σχολείων στο Αρσάκειο Ψυχικού το 1933, μεγάλος αριθμός μαθητριών παρέμεινε στο κεντρικό κτήριο. Επιθυμία τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας ήταν να μεταστεγασθούν τα Σχολεία από το κέντρο τής πόλεως, ώστε ολόκληρο το κτήριο να ενοικιασθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτής τής προσπάθειας, επιτροπή επισκέφθηκε και εξέτασε πολλά κτήρια και κατέληξε να προτείνει στο Δ.Σ. την αγορά τής κτισμένης, 'ισως, σε σχέδια τού Τσίλλερ οικίας τού Γ. Αργυρόπουλου στη γωνία των οδών Αχαρνών και Σουρμελή, την οποία δεν έκρινε ως απολύτως κατάλληλη, ήταν όμως καταλληλότερη από τις υπόλοιπες που προτάθηκαν.

Το 1935 η ΦΕ αγόρασε την οικία των κληρονόμων Γ. Αργυρόπουλου, στη γωνία των οδών  Αχανών και Σουρμελή, μαζί με οικόπεδο 2591τπ. Το Σχολείο μεταφέρθηκε εκεί το 1937. (Αρχείο ΦΕ)

Το κτήριο τού Τοσιτσείου, όπως ονομάστηκε το Σχολείο, ίσως ήταν σε σχέδια τού Τσίλλερ. Η φωτογράφιση  πρέπει να έγινε στις αρχές τής δεκαετίας τού 1950.

Έτσι το Δ.Σ., με απόφαση τής 7ης Ιουνίου 1935, ήρθε σε συνεννόηση με τους κληρονόμους τού Γ. Αργυρόπουλου για την αγορά τής οικίας καθώς και οικοπέδου 2.591 τ.π. έναντι τού ποσού των 7. 500.000 δρχ. Το συμβόλαιο υπ’ αριθμ. 13330, που συνέταξε ο συμβολαιογράφος Αθηνών Κ. Δ. Γιαννίτσης, υπέγραψε εκ μέρους τής Φ.Ε. ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Κυριακός και οι κληρονόμοι τού Γ. Αργυρόπουλου Σοφία και Αλέξανδρος. Το Σχολείο που θα στεγαζόταν εκεί θα ονομαζόταν «Τοσίτσειο» προς τιμήν τής ευεργέτιδος Ελένης Τοσίτσα, που είχε κτίσει το πρώτο Τοσίτσειο Σχολείο για να στεγαστεί εκεί το Εξωτερικό Σχολείο τής Εταιρείας.

Η δυτική πλευρά τού Τοσιτσείου και ο χώρος όπου έκαναν διάλειμμα οι μαθήτριες το 1938. (Αρχείο ΦΕ)

Αγιασμός στο Τοσίτσειο το 1970. Οι καθηγητές και οι επίσημοι στην εξέδρα με τον ιερέα ( Αρχείο ΦΕ)

Στις 6 Οκτωβρίου 1937 πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια στο προαύλιο με αγιασμό ενώπιον τού διδακτικού προσωπικού, των μαθητριών, γονέων και κηδεμόνων. Εκ μέρους τού Δ.Σ. ο Αχ. Κύρου, αφού μίλησε για τον στόχο τής ΦΕ και των Σχολείων της, το παρέδωσε στους διευθυντές των Σχολείων που θα στεγάζονταν εκεί. Ο γυμνασιάρχης Π. Λαλεχός ευχαρίστησε το Δ.Σ. και υποσχέθηκε εκ μέρους τού διδακτικού προσωπικού ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους.

Μαθήτριες τού Τοσιτσείου φροντίζουν τον υποτυπώδη κήπο τού Σχολείου 1967. Η οδός Αχαρνών είχε πλέον μεγάλη κίνηση και το Σχολείο έπρεπε να μεταφερθεί σε πιο κατάλληλη περιοχή. (Αρχείο ΦΕ)

Μαθήτριες τού Τοσιτσείου με τον φιλόλογο καθηγητή τους Ν. Παπαδόπουλο στην κεντρική πόρτα τού Σχολείου (Αρχείο ΦΕ)

Ο πόλεμος που ξέσπασε το 1940 έγινε αιτία το κτήριο να επιταχθεί για να στεγασθεί εκεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τότε τα Σχολεία στεγάστηκαν σε ενοικιασμένα κτήρια, όπως αυτό τής οδού Ρεθύμνης και τής οδού Μαυρομιχάλη και Ακαδημίας. Όπως ακριβώς συνέβη και με το Αρσάκειο Ψυχικού έτσι και το Τοσίτσειο παρεδόθη στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία λίγα χρόνια μετά τη λήξη τού πολέμου.

Το κτήριο τού Τοσιτσείου το 1974, όταν πλέον έχει κτιστεί συμπληρωματικό κτήριο επί τής οδού Σουρμελή προκειμένου να στεγασθεί εκεί το Γυμνάσιο

Έκθεση χειροτεχνημάτων πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο προς το τέλος τού σχολικού έτους. Τα κεντήματα και τα άλλα εργόχειρα ετοίμαζαν οι μαθήτριες στο μάθημα των Οικοκυρικών. Στο κέντρο η καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας Ειρήνη Τριανταφύλλου. (Αρχείο ΦΕ)

Μετά τον πόλεμο το Σχολείο λειτούργησε κανονικά μέχρι το 1972. Πλήθος μαθητριών από όλα τα σημεία τής Αθήνας αποφοίτησαν από το Τοσίτσειο τής οδού Αχαρνών. Το επίπεδο τής εκπαίδευσης ήταν υψηλότατο, όπως σε όλα τα Σχολεία τής ΦΕ. Τη δεκαετία τού 1960 κατά μήκος τής οδού Σουρμελή κτίστηκε νέο κτήριο για να στεγάσει τις τάξεις τού Γυμνασίου. Το 1968 μάλιστα προστέθηκε και 3ος όροφος (4 διδακτικές αίθουσες) σε σχέδια τού Χ. Πολυχρονόπουλου. Όσο ο αριθμός των μαθητριών ήταν μικρός το κτήριο ήταν λειτουργικό. Παρά τις προσπάθειες όμως ανακαίνισής του, πολύ γρήγορα ο θόρυβος, οι κακές συνθήκες στο κέντρο της Αθήνας αλλά και η αδυναμία επέκτασης τού Σχολείου δυσχέραναν πολύ τη σωστή λειτουργία του, με αποτέλεσμα το κτήριο να γίνεται όλο και πιο ακατάλληλο.

Αγιασμός στο Τοσίτσειο το 1967. Από δεξιά διακρίνονται οι καθηγητές Νικ. Παπαδόπουλος, Κ. Κωνσταντινόπουλος, Ι. Θεοδώρου, ο ιερέας, ο Πρόεδρος τής ΦΕ Π. Πουλίτσας, ο Επόπτης των Σχολείων Κ. Βασιλάκης και η καθηγήτρια Α. Καραγεωργιάδου. (Αρχείο ΦΕ)

Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1967. Μαθήτριες τού Σχολείου χορεύουν ελληνικούς χορούς (Αρχείο ΦΕ)

Έτσι το Δ.Σ. τής Φ.Ε. αποφάσισε την οικοδόμηση νέου Σχολείου σε οικόπεδο 200 στρεμμάτων που είχε αγοράσει η Εταιρεία με απόφαση τού Δ.Σ. στις 26 Νοεμβρίου 1926 σε περιοχή μεταξύ Εκάλης, Δροσιάς και Άνοιξης, το οποίο αποτελούσε τμήμα τού αγροκτήματος «Μπογιάτι», που ανήκε στους αδελφούς Λεωνίδα και Μαρή Εμπειρίκο. Εκεί το 1969 άρχισε να κτίζεται το νέο κτήριο που στέγασε τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία από τον Σεπτέμβριο τού 1972

Το 1972 το Τοσίτσειο μεταφέρθηκε στα καινούργια κτήρια σε οικόπεδο στην Άνοιξη  Αττικής. Το νέο σχολικό συγκρότημα είχε θέατρο, αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, εργαστήρια Φυσικής-Χημείας γυμναστήρια, κολυμβητήριο, στίβο και γήπεδα. Στα κτήρια αυτά στεγάζονται μέχρι σήμερα το Τοσίτσειο Νηπιαγωγείο, τρία Δημοτικά, δύο Γυμνάσια και δύο Λύκεια. (Αρχείο ΦΕ)

Το κτήριο τής Αχαρνών νοικιάσθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο από το Δημόσιο ap;o to 1972 μέχρι το 2014.

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ                                                                                                                      

φιλόλογος – ιστορικός