Ελένη Σκαλλέρη Περσινάκη, η πρώτη γυναίκα γιατρός στην Κωνσταντινούπολη

Η Ελένη Σκαλλέρη καταγόταν από την Αδριανούπολη τής Θράκης, όπου έμαθε και τα πρώτα γράμματα. Ο πατέρας της ήταν φαρμακέμπορος και αποφάσισε να τη στείλει στην Αθήνα για να φοιτήσει στο Αρσάκειο, από όπου και πήρε το πτυχίο τής δασκάλας. Παράλληλα όμως με το σχολείο η Ελένη Σκαλλέρη έκανε ιδιαίτερα μαθήματα Λατινικών και ανωτέρων Μαθηματικών για να γίνει γιατρός.

Η Κωνσταντινούπολη τον 19ο αι.

Έτσι, μετά από κάποια χρόνια η Ελένη Σκαλλέρη υπηρετούσε ως γιατρός, κατόπιν εσωτερικού διαγωνισμού, στο «Μπαλουκλί» τής Κωνσταντινούπολης και προετοίμαζε το νοσοκομειακό προσωπικό των ιδρυμάτων. Ήταν η πρώτη γυναίκα γιατρός στην Τουρκία, ασκώντας ιατρικά καθήκοντα σε μια εποχή που απαγορευόταν στις γυναίκες να ασκούν αυτό το επάγγελμα. Η ικανότητα της στην ιατρική διάγνωση, η βαθιά επιστημονική της κατάρτιση και ο ακέραιος χαρακτήρας της ήταν ο λόγος που την εμπιστεύτηκαν όχι μόνο οι Ρωμιές αλλά και οι Οθωμανές ασθενείς. Έπρεπε πάντα να δηλώνεται ως αρχινοσοκόμος των ελληνικών νοσοκομείων για να αποφεύγει την επιβουλή κάποιων κακοπροαίρετων. Η κατάσταση αυτή άλλαξε όταν ήρθε στην εξουσία ο Κεμάλ, οπότε παρουσιάστηκε στις τουρκικές εξετάσεις και εξασφάλισε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Τότε όμιλος Ελλήνων γιατρών ίδρυσε στον Γαλατά την περίφημη κλινική «Σινιόσογλου», όπου την προσέλαβαν ως εσωτερική διευθύνουσα τού νοσοκομείου. Παράλληλα συνεργάστηκε με την Ασπασία Σκορδέλη στο Κεντρικό Παρθεναγωγείο στο Σταυροδρόμι, στην Κωνσταντινούπολη, όπου καθιέρωσε τα Δελτία Υγείας για τους μαθητές.

Το νοσοκομειο Μπαλουκλί στην Κωνσταντινούπολη

Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και ενώ θανατηφόρες ασθένειες μάστιζαν τον στρατό, όπως η σκαρλατίνα, ο εξανθηματικός τύφος και η χολέρα, η Ελένη Σκαλλέρη νοσήλευε τους τραυματίες με αυτοθυσία. Το 1921 πήγε στη Βιέννη, στο Λονδίνο και το Παρίσι, όπου παρακολούθησε τις νέες εξελίξεις στην Ιατρική. Ήταν πλέον αναγνωρισμένη και περιζήτητη γιατρός.

Μετά τον γάμο της με τον Πέτρο Περσινάκη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου προσέφερε αφιλοκερδώς τις ιατρικές της υπηρεσίες στην παιδική Στέγη Δραπετσώνας και αργότερα έγινε πρόεδρος τής Παιδικής Στέγης στο Δουργούτι. Η κοινωνική της προσφορά ήταν μεγάλη και γι’ αυτό θεωρείται μία από τις διαπρεπέστερες Αρσακειάδες τής εποχής της.

Παναγιώτα Ατσαβέ

Φιλόλογος - ιστορικός