Αρσάκειο Αστικό Σχολείο Λαμίας

Η Λαμία είναι μία ιστορική πόλη τής Ρούμελης. Ξένοι περιηγητές που πέρασαν τον 19ο αιώνα από την πόλη μάς δίνουν μια εικόνα για το Ζητούνι (όπως λεγόταν τότε). Το 1810 ο Φραγκίσκος Πουκεβίλ γράφει: «…το Ζητούνι[1], κτισμένο στην πλαγιά ενός κωνικού βουνού που στεφανώνεται από έναν ερειπωμένο πύργο και δίνει όψη γραφική, με τα 600 σπίτια διάσπαρτα σε επίπεδα ανάμεσα σε τζαμιά και κυπαρίσσια». Το 1834 ο Λουδοβίκος Ρος έγραφε: «Στους πρόποδες τού λόφου και ιδιαίτερα απέναντι στη δυτική πλαγιά είναι διασκορπισμένη η σημερινή πόλη, χτισμένη άναρχα με τον ανατολίτικο τρόπο».

Άποψη τής πόλεως της Λαμίας και τού κάστρου στις αρχές τού 20ού αι. (Επιστολικό Δελτάριο)

Το 1875 η Λαµία είχε χίλιες νεόδµητες οικοδοµές , οι περισσότερες με κήπους και δένδρα. Μεγάλος οικοδομικός οργασμός παρουσιάστηκε την δεκαετία 1870-1880 όταν η πόλη απέκτησε πέτρινα καλοκτισµένα σπίτια µε κήπους, αλλά λιγότερα δένδρα. Η αρχή τού 20ού αι. βρίσκει τη Λαµία µε µεγαλοπρεπείς οικοδοµές, ανακαινισμένες οδούς και έναν όµορφο σιδηροδρομικό σταθµό .

Ενδεικτικό τής Αικατερίνης Κατσογιάννη, μαθήτριας τής Β΄ τάξεως τού Αρσακείου Αστικού Σχολείου Λαμίας με τη σφραγίδα τής Φ.Ε. (Φωτογραφικό Αρχείο Φ.Ε.)

Το 1914 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία αποφάσισε να ιδρύσει εκεί ένα από τα Αστικά Σχολεία της. Πρόεδρος τής επιτροπής ιδρύσεως τού Σχολείου ανέλαβε ο επίσκοπος Φθιώτιδος Ιάκωβος. Διευθύντρια ανέλαβε η Ζωή Αναστασίου-Τζαμαρέλα. Από τον προϋπολογισμό τού 1924-1925 για το Σχολείο τής Λαμίας, που σώζεται στο Αρχείο τής Φ.Ε., μαθαίνουμε ότι η Ζωή Τζαμαρέλλα είχε τον βαθμό τής εισηγήτριας, έκανε χρέη διευθύντριας και δίδασκε Οικιακή Οικονομία, Ιχνογραφία, Χειροτεχνία και Καλλιγραφία. Η Ασπασία Παπαστεργίου, δημοδιδάσκαλος, δίδασκε Μουσική και Γυμναστική, ενώ οι Θεοδόσιος Λάσκαρις, Νικόλαος Κουλούρης και Χρήστος Μόσχος, πρωτοβάθμιοι καθηγητές, δίδασκαν Ελληνικά, Ιστορία και Γεωγραφία. Ο Γεώργιος Μητσόπουλος δίδασκε Φυσική, ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης Μαθηματικά και ο Στέφανος Παπαθανασίου Θρησκευτικά. Στο Σχολείο υπήρχε ακόμα επιστάτρια η Αναστασία Τζιμοπούλου. Επίσης στο πλαίσιο τού μαθήματος τής Ωδικής είχε συγκροτηθεί και μαντολινάτα.

Το 1922, με τη Μικρασιατική καταστροφή, το οίκημα στο οποίο στεγαζόταν το Σχολείο επιτάχθηκε για την εγκατάσταση προσφύγων. Το Σχολείο πρέπει να έκλεισε το 1925 οριστικά ελλείψει μαθητριών, αφού οι συνθήκες έστρεφαν πλέον τις κοπέλες να φοιτήσουν στα γυμνάσια, με το απολυτήριο των οποίων υπήρχε πρόσβαση στα Πανεπιστήμια.

Μισθοδοτική κατάσταση τού προσωπικού του Αρσακείου Αστικού Σχολείου Λαμίας. (Φωτογραφικό Αρχείο ΦΕ)

Παναγιώτα Αναστ. Ατσαβέ

φιλόλογος – ιστορικός

[1] Με την ονομασία αυτή ήταν γνωστή η πόλη την περίοδο τής Τουρκοκρατίας. Η λέξη Ζιτούνι είναι σλαβική και σημαίνει σιταρότοπος.